Có ba loại hoán cải: hoán cải trong hành động, hoán cải trong cách cảm nhận, hoán cải trong lối nghĩ. Xin cho ta có được ơn nhận định để biết sống theo tinh thần của Chúa. Đức Thánh Cha chia sẻ như thế trong thánh lễ sáng nay tại nhà nguyện Marta.
Hoán cải trong lối nghĩ là gì?
Hội Thánh nói về những việc cần làm để hoán cải. Đó là ăn chay, làm việc bố thí, và sám hối. Đó là cuộc hoán cải được diễn tả trong những hành vi cụ thể. Hãy thực thi những điều ấy theo phong cách mới mẻ của người Kitô. Đó là phong cách được nói tới trong tám mối phúc thật của bài giảng trên núi. Hội Thánh cũng nói với chúng ta về cuộc hoán cải nội tâm. Chúng ta hãy nghĩ về mẫu gương tốt lành của người Samaritano nhân hậu. Đó là cuộc hoán cải nội tâm. Đó là cách cảm nhận, là cách rung động con tim, là động lòng trắc ẩn, là chạnh lòng thương theo phong cách của người Kitô.
Có cuộc hoán cải về hành động. Có cuộc hoán cải về cách cảm nhận. Và bây giờ, chúng ta nói về cuộc hoán cải về tư tưởng. Không phải là về điều mà chúng ta nghĩ, mà là về lối nghĩ về nếp nghĩ, về phong cách mà chúng ta suy nghĩ. Tôi có thể tự hỏi lòng mình rằng: Tôi đang suy nghĩ theo cung cách của một Kitô hữu, hay tôi suy nghĩ giống như người ngoại? Đây là sứ điệp mà Giáo Hội gửi tới chúng ta hôm nay.
Bài đọc thứ nhất trích sách các vua kể về việc tướng Naaman, người Syria, được chữa lành khỏi bệnh phong hủi. Khi ngôn sứ Elise nói Naaman hãy đi tắm 7 lần trong sông Giođan thì sẽ được lành sạch, ông Naaman đã tức giận và bỏ đi. Tức giận vì ông cho rằng, những con sông ở Damasco còn sạch hơn sông Giođan bội phần. Tức giận vì ông mong đợi vị ngôn sứ sẽ làm gì đó để chữa lành ông. Tức giận vì ông mong đợi một cuộc biểu diễn nào nó về tài chữa bệnh. Nhưng không, phong cách của Thiên Chúa thì khác. Thiên Chúa chữa lành theo cách khác với cách chúng ta mong đợi.
Thần Khí Chúa hoạt động trong sâu thẳm nội tâm
Cũng thế, bài Tin Mừng kể về dịp Chúa Giêsu trở về quê hương Nazaret và vào hội đường. Lúc đầu, người dân nhìn Chúa và đầy kinh ngạc, đầy niềm vui.
Nhưng sau đó, có người bắt đầu chất vấn: Đây không phải là con của bác thợ mộc sao? Ông ấy dạy chúng ta điều gì thế? Ông ấy đã học ở trường đại học nào vậy? Người khác đáp lại: Ờ, đúng rồi, ông ta là con của bác thợ mộc đấy. Và từ đó, người ta bắt đầu thay đổi ý kiến, thay đổi thái độ, đến mức họ muốn giết Chúa. Họ thay đổi từ chỗ ngạc nhiên ngưỡng mộ Chúa, đến chỗ muốn giết Chúa. Những người dân ấy cũng đang mong đợi những cuộc trình diễn, cuộc biểu diễn. Thái độ của họ như muốn thách thức Chúa rằng: “Hãy cho chúng tôi thấy các phép lạ mà ông đã làm tại Galile, rồi chúng tôi sẽ tin”. Và từ đó, Chúa Giêsu giải thích: Tôi nói cho các ông hay, không một ngôn sứ nào được tiếp đón tại quê hương mình. Như thế, tôn giáo không phải là cuộc biểu diễn coi cho vui mắt. Đức tin không phải là cuộc biểu diễn lạ tai lạ mắt. Đức tin là lắng nghe Lời của Thiên Chúa và Chúa Thánh Thần tác động trong tâm hồn.
Xin ơn hoán cải trong nếp nghĩ
Giáo Hội mời gọi chúng ta hãy thay đổi cách nghĩ, thay đổi phong cách tư duy. Người ta có thể thuộc lòng Kinh Tin Kính, ngay cả biết tất cả những giáo lý của Giáo Hội, nhưng nếu thiếu đi tinh thần Kitô giáo, thì kể cũng như không.
Cuộc hoán cải về tư tưởng, về suy nghĩ, điều ấy không bình thường chút nào. Hoán cải về lối nghĩ về nếp nghĩ, điều ấy không bình thường chút nào. Chúng ta có thể tự đặt câu hỏi rằng: Tôi đang suy nghĩ với tinh thần nào, với thần khí nào? Tôi đang suy nghĩ với thần khí của Chúa, hay với tinh thần của cộng đồng xã hội chính trị đảng phái mà tôi theo đuổi? Tôi đang suy nghĩ bằng loại tinh thần nào? Cố gắng tìm hiểu xem bản thân có thực sự theo tinh thần của Chúa hay không. Hãy xin ơn nhận định về điều đó, để phân biệt được khi nào ta suy nghĩ theo tinh thần thế gian, khi nào ta suy nghĩ theo tinh thần của Chúa. Hãy xin ơn hoán cải trong tư tưởng trong nếp nghĩ.
(Tứ Quyết SJ, RadioVaticana 05.03.2018)