Khi nói về cuộc đời của ĐHY József Mindszenty, vị tôi tớ Chúa, ĐHY Beniamino Stella, Bộ trưởng Bộ Giáo sĩ chia sẻ trong Thánh lễ do Ngài chủ tế vào ngày 02-5-2018, nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày mất của Đức Hồng y Hungary: “Đây chính là một gương mẫu cho đời sống linh mục và lòng nhiệt thành tông đồ, mà với tôi, tôi vẫn còn nợ Ngài rất nhiều”.
Với đầy cảm xúc, Đức Hồng Y Beniamino Stella nói: «Tôi vẫn còn nhớ mãi những năm đầu tiên mà tôi được đào tạo trở thành linh mục; một hình ảnh, một mẫu gương mà tôi noi theo đó chính là ĐHY Mindszenty. Đây là một gương mặt mà tôi mang trong tim kể từ khi tôi còn là một cậu bé. Tôi được giáo dục từ các linh mục chăm sóc giáo xứ. Các Ngài đã sống sứ vụ của mình trong bóng tối của những gì được gọi là “Bức màn sắt”. ĐHY Mindszenty là một trong đố đó. Đó là những năm tháng đầy hỗn loạn và khó khăn, được ghi dấu bởi cuộc đàn áp Giáo hội Công giáo. Các Ngài đối với chúng tôi luôn được nói đến vớ sự ngưỡng mộ, tôn trọng”.
Trong hành trình theo Chúa, ĐHY Mindszenty luôn thực hành đức tin một cách can đảm và trung thành, ngay cả trong thời gian bách hại. Ngài luôn sẵn sàng cho việc mục vụ, cho đoàn dân Chúa, không chùn bước trước khó khăn. Ngài là một vị mục tử tốt lành khiêm nhường, sẵn sàng hiến dând cuộc sống cho Giáo Hội và cho đất nước. Một người không mệt mỏi bảo vệ Học thuyết Kitô giáo. Chính Ngài đã từng bị các hoàng đế bách hại và năm lần phải sống lưu vong.
Ngài chính là một thực tế của người môn đệ Đức Kitô, đó là luôn mang niềm hy vọng trong tâm hồn một sự chắc chắn của chiến thắng cuối cùng, nhưng đồng thời phải sẵn sàng chấp nhận lời cảnh báo của Chúa Giêsu: “Các con sẽ bị mọi người ghét vì danh Thầy, nhưng ai kiên trì sẽ được cứu. Nếu họ bách hại Thầy, họ cũng sẽ bách hại các con”.
Đây chính là kinh nghiệm của các tông đồ, của các Kitô hữu của các thế kỷ đầu, của thánh Atanasio, của Đức Hồng y đáng kính Mindszenty, và của nhiều anh chị em Hungary và các quốc gia khác đã từng sống và nhiều khi vẫn còn trong ngày hôm nay. Họ bị chống đối và thù nghét vì đức tin, phải chịu những phiền hà rắc rối vì thập giá Chúa Kitô, cùng với hạnh phúc Tin Mừng của cuộc bác hại, liên kết họ với việc Đóng đinh.
Hồng y Hungary là “một chứng nhân sống động” của một bằng chứng rõ ràng: “sự kiên trì của đức tin chinh phục thế giới”. Chính đức tin đã ban cho Đức Hồng Y Mindszenty một sức mạnh phi thường để làm chứng cho Tin Mừng và phục vụ dân Chúa, ngay cả trong những lúc bi thảm nhất và trong những trang đen tối của đời sống Giáo Hội Hungary.
Theo lời chứng của những người biết ĐHY, Ngài luôn khuyến khích các linh mục của Ngài nhớ rằng “Không phải Đức Kitô lấy mọi thứ của chúng ta nhưng là thế giới, và câu trả lời là luôn đặt hy vọng trong Chúa Giêsu”. Thực vậy, trong cuộc đời và sứ vụ mục vụ của ĐHY người ta có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp và sức mạnh của sự hiệp nhất này với Chúa Kitô, khiến Ngài trở thành một mục tử nhiệt thành và là một chứng nhân chiếu sáng của Tin Mừng.
Ngài luôn bắt đầu bằng “tình bạn cá nhân với Chúa”. Trong hồi ký của Ngài người ta đọc được: “Trong giai đoạn khó khăn, họ không thể lấy đi những thực hành đạo đức, hoặc lời cầu nguyện hàng ngày của tôi» .
Sự trung tín này được mọi người nhận thấy qua việc Ngài cử hành Thánh Thể, qua việc thực thi kỷ luật cá nhân phi thường và cách thực hành một cách anh hùng các nhân đức, thúc đẩy Ngài sống một tình yêu đặc biệt dành cho dân Chúa. Ví dụ như khi gặp khó khăn về sứ khỏe Ngài không dành cho mình một điều trị đặc biệt. Khi còn là một cha xứ, thỉnh thoảng người ta thấy cha Mindszenty ăn cơm trưa chỉ với ba củ khoai tây. Và nếu có người ngạc nhiên về điều này, Ngài nói: “Nếu đất nước gặp khó khăn, chúng ta không được phép sống một cách thoải mái”.
Chính đức ái này đã hiệp nhất con tim của Ngài với Thiên Chúa và với anh chị em nghèo khổ; thúc giục Ngài nâng đỡ, đồng hành dân Chúa vuột lên nỗi đau do hoàn cảnh mang lại, và trên hết, là để củng cố lòng trung thành của Ngài với Giáo Hội và Học thuyết Kitô giáo, chống lại sự đàn áp của chế độ.
Thực vậy, trong bản di chúc tinh thần được viết ngày 19 tháng 10 năm 1962, Ngài bắt đầu với lời kêu gọi người Hungary: “Trong số phận đau khổ của các con, lòng thương xót vô biên của TC sẽ là bình minh của các con, hãy sống trung tín với Chúa, với Giáo Hội và quê hương lịch sử của các con”.
Cũng trong di chúc này người ta đọc thấy sự kiên trì trong đức tin cho đến khi kết thúc cuộc đời. Ngài đã sống đức bác ái của Chúa Kitô; chính đức ái đã thúc đẩy Ngài, mặc dù chịu bất công và tra tấn, đã tha thứ một cách anh hùng những người thù ghét mình.
Khi nói về Ngài, Đức Phao-lô VI nhấn mạnh: “Đâ chính là một gương mặt đặc biệt của linh mục và mục tử”.
Đức Hồng y Mindszenty chết vì những biến chứng của ca phẫu thuật tim. Khi được gây mê người ta thấy từ trong tay Ngài một xâu chuỗi Mân côi được rơi xuống. Đây chính là một lời chứng rõ ràng rằng Ngài đã hoàn hành cuộc hành hương cuối cùng của mình: cầu nguyện đến cùng, tin tưởng, phó thác vào Thiên Chúa mà không chùn bước, cùng với một trái tim đã bị bóp nát, đã được tiêu hao cho toàn bộ cuộc sống của người dân Hungary.(L’Osservatore Romano 04-5-2018)
Ngọc Yến
(RadioVaticana 22.05.2018)