Khi chúng ta mắng nhiếc người khác, có thể là khi đi xe vào giờ cao điểm, nhưng thường xuyên hơn là vì ghen tị, chúng ta bắt đầu giết người khác, tước đi quyền được tôn trọng của họ, giết chết tương lai của họ.
Sự hòa giải mà Chúa Giêsu yêu cầu chúng ta thực hiện là sự hòa giải căn bản, ở tận gốc rễ; đó là tôn trọng phẩm giá của người khác và cũng của chính chúng ta. Trong Thánh lễ tại nhà nguyện thánh Marta sáng ngày 14/06, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh điều này khi giải thích đoạn Tin Mừng thánh Matthêu tường thuật lại giáo huấn của Chúa Giêsu về công lý, xúc phạm và hòa giải.
“Hãy làm hòa với đối thủ của bạn để anh ta sẽ không giao nộp bạn cho quan tòa, rồi quan tòa giao bạn cho lính canh và bạn sẽ bị ném vào tù.” Lời khuyên của Chúa Giêsu dành cho các môn đệ ở đây là “sự khôn ngoan của con người: luôn luôn, một thỏa thuận xấu vẫn tốt hơn là một phán xử tốt. Để giúp hiểu được giáo huấn của Ngài về mối quan hệ yêu thương, bác ái với các anh em của chúng ta, Chúa sử dụng một ví dụ của đời sống hàng ngày, để rồi sau đó Chúa đi xa hơn và giải thích về vấn đề lăng mạ sỉ nhục.
Những lời lăng mạ được Chúa Giêsu nhắc đến là những lời lăng mạ cũ rích. Chúng ta có một danh sách những lời lăng mạ hoa mỹ, phổ biến hơn, nhiều màu sắc hơn. Và thật là mạnh mẽ bởi vì bổ sung vào các điều răn không được giết người, Chúa còn thêm: bất cứ ai tức giận với anh em mình thì đáng bị đưa ra tòa; gọi anh em mình “đồ ngốc” hoặc “điên” thì bị lên án. Chúa nói: Sự sỉ nhục không kết thúc trong chính nó; đó là cánh cửa mở ra, bắt đầu một con đường sẽ kết thúc với việc giết chết. Bởi vì xúc phạm là bắt đầu giết chết, là loại trừ người khác, tước đi quyền được tôn trọng, gạt họ sang một bên, giết họ khỏi xã hội.
Chúng ta quen với bầu khí mắng nhiếc sỉ nhục. Chỉ cần lái xe trong giờ cao điểm, sẽ thấy đủ kiểu chửi rủa. Người ta sáng tác các lời chửi mắng. Những câu chửi mắng nhẹ nhẹ người ta thốt ra khi kẹt xe dần dần trở thành những câu mắng nhiếc nặng nề. Chửi mắng tước đi quyền của một người. Nó ném đá họ. Họ không có quyền nói, tiếng nói của họ bị át đi.
Chửi mắng, sỉ nhục là việc rất nguy hiểm, bởi vì nhiều lần nó phát sinh do sự ganh tị. Khi một người khuyết tật thể lý hay tâm trí, không làm hại đến chúng ta, chúng ta không muốn sỉ nhục họ. Nhưng khi một người làm điều gì đó mà chúng ta không thích, chúng ta mắng nhiếc họ và xem họ như người khuyết tật: khuyết tật tâm trí, khuyết tật xã hội, khuyết tật gia đình, không có khả năng hội nhập… Điều này là hành động giết chóc: giết tương lai của một người, giết cuộc đời của một người. Chính ganh tị đố kỵ mở cánh cửa, bởi vì khi một người có điều gì đó đe dọa đến tôi, ganh tị khiến tôi sỉ nhục họ. Hầu như luôn có sự ganh tị đố kỵ ở đó.
Sách Khôn ngoan nói với chúng ta rằng bởi sự ghen tị của ma quỷ mà sự chết đi vào thế gian. Đó là sự ghen tị đưa đến cái chết. Nếu chúng ta nói: tôi không ghen tị với bất kỳ ai, hãy nghĩ kỹ về điều đ!. Sự ghen tị đó bị ẩn đi và khi nó không bị che giấu, nó mạnh mẽ, nó có thể làm cho mặt bạn vàng đi, xanh đi, như dịch của mật khi bạn bị bệnh. Những người có linh hồn màu vàng, màu xanh vì ghen tị làm cho họ sỉ nhục người khác, khiến họ hủy hoại người khác. Nhưng Chúa Giêsu chặn lại cách hành xử này. Không, không được làm điều này. Nếu bạn đi cầu nguyện, đi tham dự Thánh Lễ và bạn nhận ra rằng một trong những anh em của bạn có điều gì đó chống lại bạn, hãy đi hòa giải với họ.
Chúa Giêsu yêu cầu giải quyết tận gốc rễ. Hòa giải không phải là một thái độ có cách hành xử tốt. Nó là một thái độ căn bản, một thái độ cố gắng tôn trọng người khác và cũng là phẩm giá của chính mình. Từ sự sỉ nhục đi đến hòa giải, từ sỉ nhục biến thành tình bạn. Đây là con đường mà Chúa Giêsu dạy chúng ta hôm nay.
Ngày hôm nay chúng ta hãy suy nghĩ: tôi sỉ nhục như thế nào? Khi nào tôi mắng nhiếc sỉ nhục? Khi nào tôi tách người khác ra khỏi con tim của mình bằng cách sỉ nhục họ? Hãy xem ở đó có gốc rễ cay đắng của sự ganh tị đã khiến tôi muốn hủy hoại người khác để tránh cạnh tranh, ganh đua không. Điều này không dễ. Nhưng chúng ta hãy suy nghĩ: thật là đẹp nếu chúng ta không bao giờ mắng nhiếc sỉ nhục. Thật là hay, bởi vì như thế là chúng ta để cho người khác được thăng tiến phát triển. Xin Chúa ban cho chúng ta ơn này. (REI 14/06/2018)
Hồng Thủy
(RadioVaticana 14.06.2018)