Trong một diễn đàn về phát triển dân chủ tại đảo Đài Loan, ông Ngô Chí Trung (Wu Chih-chung) – Thứ trưởng Bộ Ngoại giao của chính quyền Đài Loan phát biểu rằng: “Đài Loan và Tòa Thánh là hai đồng minh ngoại giao nối kết với nhau bằng các giá trị chung, chia sẻ sự đồng thuận về nhiều khía cạnh, trong đó có vấn đề tự do tôn giáo, dân chủ, nhân quyền và nhân đạo”.
Ông Ngô cũng nhấn mạnh rằng, Vatican có sứ mệnh thúc đẩy nhân quyền và tự do tôn giáo, hiện được đồn đoán là đang tham gia đàm phán với Trung Quốc, đây là điều mà Đài Loan không những không phản đối mà còn nghĩ rằng nó mang tính tích cực.
Sau khi Mao Trạch Đông (Mao Zedong) nắm quyền toàn Trung Quốc, Đài Loan đã tồn tại song hành, tách khỏi Trung Quốc đại lục. Cho đến thập niên 1970, mặc dù lưu vong nhưng Đài Loan vẫn được cộng đồng quốc tế công nhận mang vị thế hợp pháp của chính phủ đại diện cho Trung Quốc. Nhưng việc Washington lập quan hệ với Bắc Kinh đã làm thay đổi mọi thứ.
Kể từ đó chính quyền Đài Loan đã phải đấu tranh để duy trì quan hệ ngoại giao với các nước khác, mà hiện nay số lượng đã dần dần giảm xuống.
Thành Quốc Vatican là một trong những đối tác ngoại giao chính thức còn sót lại của hòn đảo này – mà đối với Trung Quốc, đây là một “tỉnh nổi loạn” cần phải được đưa trở về lề lối.
Theo lập trường của Bắc Kinh, ngoài vấn đề hóc búa trong chuyện bổ nhiệm giám mục thì điều tiên quyết của việc lập quan hệ ngoại giao với Tòa Thánh là Vatican phải chấm dứt quan hệ với chính quyền Đài Loan.
Nhiều nhà phân tích đã bày tỏ quan ngại cho Đài Loan trước tin đồn rằng việc Tòa Thánh xích lại gần với Trung Quốc là “sắp thành sự thật”. Tuy nhiên, chính phủ Đài Loan hiện nay không nhìn nhận như vậy, và họ cho rằng kênh ngoại giao này mở ra là một bước tiến tích cực.
Khi được hỏi về tình trạng hiện tại của mối quan hệ Đài Loan – Vatican, ông Ngô cho biết mối quan hệ này đã, đang, và sẽ duy trì tương đối ổn định, nhưng ông cũng thừa nhận rằng điều này có thể không được kéo dài mãi mãi, vì “nhiều thứ đang thay đổi.”
Đối với ông Ngô, Vatican không phải là một nước để đặt lợi ích quốc gia lên trên hết, nhưng họ mang mục đích thúc đẩy cho tự do tôn giáo và loan truyền đức tin Công Giáo.
Cuối cùng, ông Ngô nhận định: “Theo lập trường của chính phủ, ưu tiên của chúng tôi là duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với Vatican”.
Ông Ngô sẽ đến Vatican vào ngày 2 tháng 9 cùng với một phái đoàn tháp tùng Phó Tổng Thống Trần Kiến Nhân (Chen Chien-jen) dự lễ tuyên thánh Mẹ Têrêsa.
(Chân Phương, VCN 30.08.2016/ AsiaNews)