Ngày mùng 2 tháng 4 tới đây ĐTC Phanxicô sẽ viếng thăm mục vụ giáo phận Carpi và Mirandola trong vùng Emiglio Romagna, trung bắc Italia.
Ngày 17 tháng 3 vừa qua ĐC Francesco Cavina, Giám Mục giáo phận, đã cho phổ biến chương trình viếng thăm của ĐTC. Cách đây gần 5 năm hồi tháng 5 năm 2012 hai tỉnh này đã bị động đất tàn phá, khiến cho 28 người chết, hàng trăm người bị thương, và gây ra rất nhiều thiệt hại vật chất cho nhà cửa và các hãng xưởng của dân chúng. Miền trung Italia là vùng hay có động đất vì nằm trên vòng đai lửa của trái đất. Vụ động đất hồi tháng 8 năm ngoái trong vùng Matrice và các tỉnh nhỏ và làng xã chung quanh đã khiến cho mấy trăm người thiệt mạng và hàng chục ngàn người toàn vùng không còn nhà ở, từ 6 tháng nay phải sống dưới lều, trong các xe van, và các nhà tiền chế, trong mùa đông có nhiều tuyết, mưa và giá lạnh. Các thiệt hại vật chất, nhà cửa, dinh thự, nhà thờ, các hãng xưởng, và ngành chăn nuôi sản xuất thổ sản nông nghiệp khiến cho cuộc sống văn hoá và kinh tế toàn vùng bị thiệt hại rất nặng nề. Gia tài nghệ thuật văn hóa toàn vùng bị hư hại và tàn phá rất nhiều. Một số nhỏ các tác phẩm nghệ thuật điêu khắc và hội họa đã được cứu và cất giữ trong các viện bảo tàng chờ được tu sửa. Nhưng trong suốt hơn 6 tháng qua, đất vẫn tiếp tục rung gây thêm nhiều thiệt hại khác nữa, và khiến cho hy vọng tái thiết toàn vùng ngày càng trở nên rất mong manh. Tuy có quyết tâm của chính quyền và dân chúng không muốn di cư đi nơi khác, vẫn kiên trì chờ đợi, nhưng người ta tự hỏi, tái thiết trong một tình trạng bấp bênh và nguy hiểm như thế có ý nghĩa gì.
** Giáo phận Carpi thuộc giáo tỉnh Modena-Nonantola vùng Emiglia Romagna, trung bắc Italia. Giáo phận có hơn 116.000 tín hữu trên tổng số gần 130.000 dân. Giáo phận bao gồm tỉnh Carpi và vài thị trấn như San Posidonio, Novi di Modena, Concordia sulla Secchia, Mirandola và Rolo vv… Nhà thờ chính toà Thánh Maria Hồn Xác Lên Trời trong tỉnh Carpi đã bị sập trong trận động đất ngày 29 tháng 5 năm 2012. Nhà thờ đầu tiên do vua Astolo xây năm 751 là nhà thờ Thánh Maria trong lâu đài gọi là “La Sagra”. Trong thành phố Carpi có 2 đan viện kín của các nữ tu Capucino và Clarít và một đan viện nam của các tu sĩ Phanxicô hèn mọn thuộc thế kỷ XIII. Giáo phận gồm 38 giáo xứ và chia thành 8 giáo hạt. Trong năm 2017 giáo phận có 3 dòng nam và 20 dòng nữ. Trận động đất cách đây 5 năm đã khiến cho đa số các nhà thờ, trung tâm mục vụ, nhà nguyện, nhà xứ, tu viện và các cơ sở giáo xứ bị hư hại.
Giáo Phận Carpi đã được 5 Giáo Hoàng viếng thăm: Đức Gregorio VII năm 1077, Đức Pasquale II năm 1106, Đức Lucio III năm 1181, Đức Gioan Phaolô II năm 1988, và Đức Biển Đức XVI ngày 26 tháng 6 năm 2012.
Giáo phận Carpi cũng đã được thánh Bernardino thành Siena đến giảng hai lần năm 1427 và 1429. Trong số các thánh xuất thân từ đây có thánh Bernardino Realino sinh tại Carpi năm 1530, thánh Posidonio Giám Mục, thánh Valeriano, thánh Massimo và các bạn tử đạo Roma. Ngoài ra thuộc hàng con cái giáo phận còn có chân phước Odoardo Focherini giáo dân tử đạo trong trại tập trung Đức Quốc Xã, nữ chân phước Maddalena thành Carpi qua đời năm 1546, chân phước Innocenzo thành Carpi qua đời năm 1530, chân phước Stefano thành Carpi dòng Phanxicô người Pháp qua đời năm 1484, chân phước Niccolò della Mirandola, dòng Phanxicô, chân phước Raffaele Tedeschi dòng Phanxicô.
Sau đây chúng tôi xin gửi tới quý vị và các bạn bài phỏng vấn ĐC Francesco Cavina, Giám Mục Carpi.
Hỏi: Thưa ĐC Cavina, tín hữu giáo phận của ĐC đã tiếp nhận tin ĐTC Phanxicô viếng thăm như thế nào?
Đáp: Dĩ nhiên là chúng tôi tiếp đón ĐTC với nhiềm vui lớn, cùng với một chút ngạc nhiên, bởi vì đây đã là chuyến viếng thăm không được chờ đợi. Trong vòng 5 năm giáo phận này, tuy không lớn lắm nhưng đã có vinh dự và niềm vui được tiếp đón hai Giáo Hoàng, Biển Đức XVI và Phanxicô.
Hỏi: Chính ĐC đã xin ĐTC đến viếng thăm giáo phận, có đúng thế không?
Đáp: Không. Tôi phải nói rằng một hôm ĐGH đã gọi điện thoại cho tôi và mời tôi về Roma. Chúng tôi đã có một cuộc nói chuyện dài, và trong cuộc nói chuyện ấy đến một lúc nào đó ĐTC cười và nói với tôi: “Tôi đã quyết định đến thăm Carpi trước lễ Phục Sinh. Rất may là tôi đang ngồi trên ghế, chứ nếu không thì tôi có thể té xỉu rồi! Sau khi hoàn hồn vì ngạc nhiên, dĩ nhiên là tôi không thể làm gì khác hơn là cám ơn ĐTC và bầy tỏ lòng biết ơn của tôi đối với ngài, tất cả lòng biết ơn, bởi vì đây thật là một chuyến viếng thăm, trong đó ĐTC sẽ có dịp trông thấy những gì đã được làm trong 5 năm qua để phục hồi vùng đất này, một cách đặc biệt để mở lại nhà thờ chính toà vào ngày 25 tháng 3, tức là một tuần trước chuyến viếng thăm của ĐTC.
Hỏi: Thưa ĐC, tình hình tại Carpi ra sao sau gần 5 năm động đất? Dân chúng đã trở lại nhà họ chưa, và đâu là các vết thương còn mở do trận động đất để lại?
Đáp: Tôi phải nói rằng công việc tái thiết đã rất lớn lao, và ngày nay các chỗ làm việc đã được tái phục hồi: đã có 42.000 công ăn việc làm bị mất đi vì trận động đất. Hiện nay còn rất ít, khoảng 70 gia đình còn đang sống trong các nơi tạm bợ, và việc tái thiết các cơ cấu hạ tầng cơ sở trên thực tế đã kết thúc. Điều còn thiếu là vài đài kỷ niệm lịch sử, các trung tâm lịch sử. Trong mạn bắc giáo phận tôi nghĩ tới vài vùng như Mirandola, Concordia, Rovereto, các trung tâm lịch sử cần thiết phải phục hồi, bởi vì chúng còn đang ở trong tình trạng của ngày xảy ra động đất. Tôi đã xin phép viếng thăm Mirandola, để ĐTC tận mắt chứng kiến điều còn cần phải làm.
Hỏi: Thưa ĐC thời điểm chính của chuyến viếng thăm Carpi là thánh lễ ĐTC chủ sự tại quảng trường Martini của thành phố, rồi lễ nghi làm phép các viên đá dầu tiên của ba cơ sở là giáo xứ thánh nữ Agata, Nhà tĩnh tâm thánh Antôn in Novi, và kinh thành Bác ái. Ngoài giáo xứ ra thì hai trung tâm kia có sứ mệnh gì thưa ĐC?
Đáp: Kinh thành Bác ái sẽ có các văn phòng của tổ chức Caritas, văn phòng cố vấn giáo phận, trợ giúp các gia đình gặp khó khăn, thanh thiếu niên, người trẻ và nhất là một trung tâm tiếp đón các người cha gia đình gặp khó khăn: các người cha ly thân, là một trong các vấn đề cấp thiết mới đang gia tăng trong xã hội của chúng ta ngày nay. Còn nhà tĩnh tâm cần phải xây, vì giáo phận chưa có một trung tâm tĩnh tâm nào, và có nhu cầu rất lớn liên quan tới việc tổ chức các khóa tĩnh huấn và tĩnh tâm cho mọi giới.
Hỏi: Từ Carpi ĐTC sẽ đến thăm Mirandola và sẽ nói chuyện với dân chúng nạn nhân động đất năm 2012. Họ vẫn còn mang các vết thương của trận động đất cách đây 5 năm, có đúng thế không thưa ĐC?
Đáp: Khi nhìn trung tâm thành phố Mirandola ĐTC Phanxicô cũng sẽ có dịp hiểu điều gì đã xảy ra, và biết vùng đất này đã như thế nào trước khi chúng tôi bắt tay vào việc tái thiết. Nhà thờ lớn Mirandola hoàn toàn bị hư hại. ĐTC đến một đàng để cám ơn và nêu bật công trình vĩ đại đã được thực hiện, bởi vì cần phải nói lên điều đó và thừa nhận nó, và điều này đã có thể được là nhờ sự hiệp nhất dân sự và xã hội. Cộng đoàn giáo hội và cộng đoàn dân sự đã cùng nhau hoạt động rất hài hoà, nhưng còn biết bao nhiêu điều cần phải làm. Người dân của chúng tôi bắt đầu cảm thấy cần trở về và cầu nguyện trong các nhà thờ của họ… Hôm trước đã có một ông mà tôi gặp tại quảng trường Carpi, nói với tôi khi chúng tôi treo quả chuông lên tháp nhà thờ chính toà và cho đánh thử. Ông nói: “Thưa ĐC con đã khóc. Con là người đã không sống đạo. Hồi trước khi xảy ra động đất, mỗi khi nghe chuông nhà thờ chính toà gióng lên thì con đã luôn luôn than phiền vì nó khiến cho con khó chịu. Nhưng giờ đây nghe chuông đổ ngày đêm con không còn khó chịu nữa. Thật là đẹp, khi cảm thấy mình được tiếng chuông ấp ủ… “ Ông ta đã dùng kiểu nói thật hay này để diễn tả tiếng chuông nhắc nhở chúng ta sự gần gũi của Chúa và Giáo Hội trong cuộc sống con người. Và điều này xem ra miêu tả rất đúng điều mà dân chúng bắt đầu cảm thấy: đó là sự cần thiết lại muốn có các nhà thờ của họ.
Hỏi: Thưa ĐC còn có điều gì đặc biệt trong chuyến ĐTC viếng thăm giáo phận Carpi nữa không?
Đáp: Vùng của chúng tôi là vùng có rất nhiều nghệ sĩ và có nhiều người muốn kính tặng ĐTC một tác phẩm của họ. Vì thế ĐTC sẽ trở về Vaticăng với biết bao tác phẩm nghệ thuật mà các nghệ sĩ muốn bầy tỏ với ĐTC nhu cầu tinh thần của họ, mà tôi chắc chắn là ĐTC cũng sẽ khiến cho nó được biểu lộ ra và được ý thức hơn trong cuộc sống của con người.
(Linh Tiến Khải, RadioVaticana 22.03.2017/ SD 18-3-2017)