Vào lúc 9h00 sáng thứ Ba 12/2/2019, Đức Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long đã chính thức nhậm chức Giám mục Giáo phận Vinh trong Thánh lễ trọng thể tại Nhà thờ Chính tòa Xã Đoài, trước sự hiện diện và chứng kiến của Đức Tổng Giám mục (TGM) Marek Zalewski – Đại diện Tòa Thánh tại Việt Nam, Ban Tư vấn và linh mục Chưởng ấn của Giáo phận Vinh.
Hiện diện trong Thánh lễ còn có Đức Hồng y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn – nguyên TGM Hà Nội, Đức TGM Giuse Nguyễn Chí Linh – Chủ tịch HĐGM Việt Nam, 31 Giám mục đến từ các giáo phận tại Việt Nam cùng gần 400 linh mục và đông đảo quý tu sĩ nam nữ, giáo dân từ nhiều vùng miền khác nhau.
Đây là sự kiện diễn ra một ngày sau Thánh lễ thành lập Giáo phận Hà Tĩnh – Giáo phận thứ 27 của Giáo Hội Công giáo Việt Nam (ngày 11/2/2019). Tân giáo phận Hà Tĩnh được tách ra từ Giáo phận Vinh là nơi mà Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, nguyên Giám mục Giáo phận Vinh, khởi đầu sứ vụ mới.
Sau khi khai lễ, Đức TGM Zalewski, Đại diện Tòa Thánh trao Bulla (Tông sắc của Đức Giáo Hoàng) cho Đức Giám mục Anphong. Đức Giám mục Anphong trình lại Tông sắc cho cha Phanxicô Xaviê Hoàng Sĩ Hướng, niên trưởng Hội đồng Tư vấn. Cha Phanxicô Xaviê đã lần lượt trình Tông sắc cho các thành viên Hội đồng Tư vấn và giương cao cho cộng đoàn thấy rõ, rồi trao cho linh mục Chưởng ấn Phaolô Nguyễn Văn Hiểu. Cha Phaolô đã long trọng công bố Tông sắc.
Trước vị Đại diện Tòa Thánh và hai Giám mục làm chứng cùng cộng đoàn, Đức Giám mục Anphong đã tuyên xưng đức tin và tuyên thệ trung thành đối với Giáo Hội và đoan hứa chu toàn trách nhiệm đối với đoàn chiên của Chúa tại Giáo phận Vinh.
Sau đó, Đức TGM Zalewski trao gậy cho Đức Giám mục Anphong như một dấu chỉ quyền chăn dắt của Đức Giám mục Anphong tại Giáo phận Vinh. Đức Giám mục Anphong, với gậy mục tử trong tay, ngài an tọa trên ngai tòa tại nhà thờ Chính tòa của mình. Tiếp đến, đại diện mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận đã tiến tới Đức Giám mục Anphong để chào kính ngài và bày tỏ cử chỉ vâng phục quyền bính nơi ngài. Sự vâng phục này nói lên tính hiệp nhất trong Giáo Hội hoàn vũ nói chung và Giáo Hội địa phương nói riêng.
Về điều này, trong phần quảng diễn Lời Chúa sau đó, Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm đã có bài giảng sâu sắc về việc “chỉ có một đoàn chiên và một mục tử” (Ga 10, 16). Ngài nói: Chỉ có một đoàn chiên là đoàn chiên của Chúa và một vị mục tử là chính Chúa. Giám mục là người được Thiên Chúa sai đến để quy tụ, để chăm sóc, để canh giữ và bảo vệ đoàn chiên của Ngài.
Trước đó, khi giải nghĩa nghi thức nhậm chức bao gồm việc trao Tông sắc và gậy mục tử, Đức cha Phêrô nhấn mạnh: Đức cha Anphong là vị mục tử mà chính Thiên Chúa gửi đến cho giáo phận Vinh. Ngài được trao gậy mục tử và Tông sắc có chữ ký của đấng kế vị Thánh Phêrô, nghĩa là ngài có quyền và sứ vụ lãnh đạo giáo phận để quy tụ tất cả các thành phần trong đoàn chiên giáo phận nên một.
Sau lời nguyện kết lễ, vị đại diện Tòa Thánh đã có lời chúc mừng giáo phận và khích lệ Đức Giám mục Anphong “dẫn dắt và chăm sóc đoàn chiên với sự khôn ngoan, lòng can đảm và nhiệt thành, đồng thời với lòng khiêm nhường và một tinh thần đối thoại”. Đức TGM Zalewski cũng ngỏ lời cảm ơn Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp về tất cả những gì mà ngài đã xây dựng và củng cố giáo phận Vinh trong những năm tháng miệt mài phục vụ.
Sau đó là phát biểu của Đức TGM Giuse Nguyễn Chí Linh, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam. Nhân danh HĐGMVN, ngài ngỏ lời cảm ơn Đức cha Phaolô Maria Cao Đình Thuyên, “vị giám mục trên từng cây số”, người đóng một vai trò quan trọng trong tiến trình chia tách giáo phận. Ngài cũng chúc mừng và cảm ơn Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, người hoàn tất việc chia tách giáo phận và cũng vừa tựu chức tại tân giáo phận Hà Tĩnh sau hơn 8 năm trong cương vị Giám mục Giáo phận Vinh. Đức cha Chủ tịch cũng ngỏ lời với Đức cha Phụ tá Phêrô Nguyễn Văn Viên và cầu chúc ngài luôn là “pho từ điển sống” và là “nhịp cầu bình an” cho mọi thành phần dân Chúa trong Giáo Hội, Giáo phận. Ngỏ lời với Đức cha tân nhiệm, Đức cha Chủ tịch nói: Những năm gần đây, Giáo phận Vinh đã trải qua nhiều tình huống rất đặc thù, thậm chí rất gai góc. Hy vọng với sự hòa đồng, những kinh nghiệm quý báu, sự tài tình và nhiệt huyết “mang vào mình mùi chiên” của Đức cha Anphong sẽ giúp giáo phận Vinh tạo được một không gian hài hòa trong mọi trường hợp.
Tiếp đó, cha Phêrô Nguyễn Văn Vinh, Phó Chủ tịch Hội đồng Linh mục Giáo phận, đại diện cho mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận bày tỏ tâm tình vui mừng, biết ơn và sự vâng phục đối với Vị Chủ chăn mới của mình. Trong ngày trọng đại này, cha Phêrô cũng không quên nói lên sự vui mừng khi được Tòa Thánh cho phép việc tách lập giáo phận Hà Tĩnh, người con mà giáo phận Vinh đã cưu mang hơn 173 năm, trong đó có 25 năm chuyển dạ để có ngày hôm nay.
Trong lời đáp từ, Đức cha Anphong đã bày tỏ lòng biết ơn đối với tất cả các đấng bậc, các vị khách quý đạo đời, từ Tòa Thánh tới các giáo phận Việt Nam, đặc biệt là Giáo phận Đà Nẵng, Tổng Giáo phận Huế, Giáo phận Hưng Hóa, Giáo phận Vinh và Tỉnh hội Xuân Bích Pháp. Đặc biệt, ngài nhắc đến công lao và khẳng định duy trì cùng tiếp bước đường hướng mục vụ của các vị tiền nhiệm tại Giáo phận Vinh.
Để kết, Đức cha Anphong mượn lời của Đức cha Gioan B. Trần Hữu Đức, vị giám mục Việt Nam tiên khởi của Giáo phận Vinh, trong bức thư Đức cha Gioan Baotixita gửi cố chính Văn và các thừa sai Pháp ngày 25/8/1951 để bày tỏ tâm tình của mình: “Các cha biết, cai trị một địa phận, nhất là địa phận Vinh trong thời này khó khăn chừng nào. Ước gì tôi trở thành chiếc cầu cho người ta đi qua mà đến với Chúa. Xin cha chính và các cha cầu nguyện nhiều và nhiệt tình cho, tôi mới mong đủ sức tiếp tục công cuộc của các cha đã đổ mồ hôi mà để lại. Công trình vĩ đại của các cha, tôi không bao giờ dám quên”.
(WGP.Vinh 13.02.2019)
