Ngày thứ ba 22 tháng 11, Vatican thông báo bổ nhiệm một ban quản trị lâm thời đứng đầu Caritas Quốc tế và sửa đổi các quy chế sắp tới, ban quản lý hiện tại từ chức. Theo giáo hoàng ước định: yếu kém của các nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm và không có khả năng hoàn thành sứ mệnh của mình.
Thông báo được đón nhận trong một im lặng lặng người, sau đó những người tham dự mới bất đắc dĩ vỗ tay. Trước sự chứng kiến của các đại diện 62 cơ quan Caritas quốc tế tập trung tại Rôma để có cuộc họp quốc tế ngày thứ ba 22 tháng 11, hồng y Luis Antonio Tagle đã đọc một sắc lệnh của giáo hoàng, được công bố trước đó vài giây.
Chủ tịch Caritas công bố tổ chức Caritas Quốc tế được đặt dưới quyền giám hộ: bãi nhiệm ban quản lý hiện tại, bổ nhiệm ban quản trị lâm thời và buộc phải xem lại các quy chế trước tháng 5 năm sau.
Choáng váng, các nhà lãnh đạo Caritas trên thế giới, những người vài phút trước không biết gì về quyết định này của giáo hoàng đã nghe hồng y Tagle và hồng y Michael Czerny, bộ trưởng bộ Phát triển Nhân bản Toàn diện giải thích bằng tiếng Anh quyết định của giáo hoàng: “Quyết định này không liên quan gì đến các vụ lạm dụng tình dục hay quản lý tài chánh kém. Đây không phải là những vấn đề này.”
Quy trình phân định
Sau khi đọc sắc lệnh tuyên bố sa thải chính mình, và trước khi rời đi, hồng y Tagle đã mời các đại diện Caritas tham dự vào tiến trình phân định để có một tổ chức nội bộ mới.
Nếu hồng y không còn làm chủ tịch tổ chức, ngài là người duy nhất còn giữ chức vụ trong Caritas Quốc tế, được giáo hoàng giao phụ trách các mối quan hệ giữa phong trào và các hội đồng giám mục trên thế giới. Tất cả những người khác (phó chủ tịch, tổng thư ký, thủ quỹ và phụ tá giáo hội) đều bị bãi nhiệm.
Đại hội đồng vào tháng 5 năm 2023 sẽ tiến hành bầu chủ tịch, tổng bí thư và thủ quỹ. Trong thời gian chờ đợi, hồng y Philippine Luis Antonio Tagle, chủ tịch sắp mãn nhiệm của Caritas Quốc tế có trách nhiệm hỗ trợ ủy ban ngoại thường, giám sát các quan hệ với các Giáo hội địa phương và với các tổ chức của liên hội Caritas.
Để đảm bảo công việc bình thường, thông cáo báo chí công bố việc bổ nhiệm có hiệu lực ngay lập tức, ba nhân vật gồm hai giáo dân và một tu sĩ Dòng Tên đảm nhận công việc. Nhà tư vấn người Ý Pier Francesco Pinelli, một cựu giám đốc điều hành cấp cao trong lãnh vực năng lượng ở Ý sẽ làm việc bên cạnh bà Maria Amparo Alonso Escobar, người Tây Ban Nha, cựu đại diện Caritas tại Liên Hiệp Quốc, và linh mục Dòng Tên Bồ Đào Nha Manuel Morujão, phụ trách tháp tùng thiêng liêng cho cá nhân và cho nhóm.
Ông Aloysius John, người Pháp gốc Ấn Độ, tổng thư ký sắp mãn nhiệm, được bầu vào chức vụ này tháng 5 năm 2019, không được đề cập đến trong sắc lệnh nhưng trên thực tế ông đã bị cách chức.
Điểm yếu trong quy trình quản lý
Thông báo đột ngột cho thấy, có những lý do vững chắc cho sự thay đổi này, đã được đưa ra sau cuộc kiểm toán của Vatican. Bản thông cáo báo chí cho biết về cách tổ chức, về bầu khí làm việc lành mạnh, về sự phù hợp của cơ quan này với các giá trị công giáo, về phẩm giá con người, tất cả phải được xem có được tôn trọng không. Chính báo cáo này đã thúc đẩy giáo hoàng đưa ra quyết định. Ngài nhấn mạnh đến điểm yếu trong quy trình quản lý, ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần của nhóm và của nhân viên.
Theo thông tin của chúng tôi, giáo hoàng và những người làm việc với ngài cho rằng ban lãnh đạo quá yếu để Caritas có thể hoạt động bình thường, đặc biệt kể từ khi chiến tranh ở Ukraine bùng nổ. Đứng trước vấn đề hiệu năng và quản lý này, các nguồn tin của Vatican giải thích, căn bản giáo hoàng giao cho ban lãnh đạo mới sáu tháng để đổi mới quy chế của tổ chức, trong vai trò điều phối hoạt động các hiệp hội từ thiện công giáo phụ thuộc vào các hội đồng giám mục trên thế giới. Một dự án mới sẽ được trình bày tại đại hội đồng tiếp theo, sẽ tổ chức tại Rôma từ ngày 11 đến ngày 16 tháng 5 năm 2023.
Hồng y Czerny xác nhận trước các đại diện của Caritas, đây là “một quyết định khó đưa ra, một thay đổi quan trọng và mang tính xây dựng, dù mới đầu tin này làm mọi người ngạc nhiên và gây sốc”. Còn ông Francesco Pinelli, tân quản lý, ngồi ở hàng ghế đầu giảng đường, mà mấy phút trước mọi người không biết ông là ai, chính ông cũng ngạc nhiên, ông nói: “Trong tinh thần phục vụ, tôi chấp nhận nhiệm vụ, tôi muốn bắt đầu bằng quá trình hòa giải trong nội bộ.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
phanxico.vn / la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2022-11-22