Trong thánh lễ tại nhà nguyện thánh Marta hôm thứ 6, 08/02/2019, Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi chúng ta suy niệm về bốn nhân vật trong cái chết của thánh Gioan Baotixita: một vị vua hư hỏng, thiếu quyết đoán, một người phụ nữ độc ác thù hận, một vũ công phù phiếm và một ngôn sứ bị chặt đầu ngay trong nhà giam. Đó là người nam lớn nhất được sinh ra bởi một người nữ, là người đã trở nên nhỏ đi để Chúa Giêsu được lớn lên.
Việc tử đạo của thánh Gioan Baotixita là một lời chứng cao cả: cuộc sống có giá trị chỉ khi biết trao ban cho người khác trong tình yêu, trong sự thật, ngay trong đời sống thường ngày, trong gia đình. Chúng ta cần mở rộng con tim để Chúa nói với chúng tan ngang qua bốn nhân vật nơi cái chết của thánh Gioan.
Gioan chỉ cho chúng ta thấy Chúa Giêsu, rồi để ánh hào quang của mình lịm dần
Con người vĩ đại nhất đã kết thúc cuộc đời như thế. Gioan biết điều ấy, ngài biết mình phải trở nên hư vô. Ngài đã nói ngay từ đầu về Chúa Giêsu rằng: Người phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ lại. Và Gioan đã trở nên nhỏ bé cho tới lúc chết. Vị tiền hô, người loan báo về Chúa Giêsu đã từng nói rằng: tôi không phải là Đấng Mêsia. Ngài đã chỉ cho các môn đệ đầu tiên thấy Chúa Giêsu và để ánh hào quang của mình từng chút từng chút lịm tắt, cho đến bóng tối của phòng giam, của ngục tù, trong đơn độc, và bị chặt đầu.
Vị vua sa đoạ, không có khả năng thay đổi đời mình
Trước hết, nhà vua tin rằng Gioan là một ngôn sứ và sẵn sàng lắng nghe ngài. Có những thời điểm ông đã “bảo vệ Gioan”, nhưng vẫn giam ngài trong ngục, Ông lưỡng lự bởi Gioan “quở trách tội của ông”, tội ngoại tình. Nơi vị ngôn sứ, Hêrôđê nghe thấy tiếng nói của Thiên Chúa nói với mình: “Hãy thay đổi đời sống”, nhưng ông không thể làm điều đó. Nhà vua đã ra hư hỏng, mà nơi nào có hư hỏng, thì rất khó ra khỏi đó. Một kẻ sa đoạ “cố gắng tạo ra sự cân bằng bề ngoài, mang tính ngoại giao”, giữa một bên không chỉ là ngoại tình mà còn đầy dẫy những thứ bất chính mà ông đang đèo bồng, và một bên là ý thức về sự thánh thiện ngay lành nơi vị ngôn sứ. Và ông không có khả năng gỡ nút thắt ấy.
Người phụ nữ hận thù
Hêrôdia là vợ của anh trai nhà vua. Tin Mừng chỉ nói về cô là người “căm ghét” Gioan, vì ngài công khai nói công khai thẳng thắn. Và chúng ta biết rằng lòng hận thù có thể làm tất cả, nó có sức mạnh ghê gớm. Hận thù là hơi thở của satan. Chúng ta biết rằng hắn không biết yêu, và cũng không thể yêu. “Tình yêu” của hắn là hận thù. Người phụ nữ này có tinh thần của satan, lòng thù hận, thứ gây ra đổ vỡ và hủy hoại.
Nhà vua nói với Salomê “Ta sẽ cho tất cả” như Satan đã từng nói
Salomê, con gái của Hêrôdia, rất giỏi múa, ” cô làm hài lòng rất nhiều vị khách và cả nhà vua”. Trong phút cao hứng, Hêrôđê đã hứa với cô gái: “Ta sẽ cho con tất cả”. Ông sử dụng những lời mà Satan đã dùng để cám dỗ Chúa Giêsu. “Nếu ông tôn thờ tôi, tôi sẽ cho ông tất cả, tất cả vương quốc.” Nhưng Hêrôđê không tài nào biết được điều đó.
Satan đứng đằng sau những nhân vật này. Hắn gieo rắc hận thù nơi người phụ nữ, gieo rắc phù phiếm nơi cô gái, gieo rắc hư hỏng nơi nhà vua. Và “người nam vĩ đại nhất được sinh ra từ một người nữ” đã chết trong đơn độc, nơi phòng giam tăm tối vì ý thích bốc đồng của một cô vũ công phù phiếm, vì sự căm ghét của một người phụ nữ độc ác và vì sự hư hỏng của một vị vua không quyết đoán. Ngài là một vị tử đạo, đã để đời mình ngày càng nhỏ đi, nhỏ hơn và nhỏ hơn nữa để dành chỗ cho Đấng Thiên Sai.
Lời chứng của một con người vĩ đại và một vị thánh vĩ đại
Gioan chết trong nhà giam, tất cả diễn ra trong lặng lẽ, giống như nhiều vị tử đạo của chúng ta. Tin Mừng chỉ nói rằng “các môn đệ đã để lấy xác để chôn cất ngài”. Tất cả chúng ta đều thấy đây là một lời chứng tuyệt vời của một con người vĩ đại, của một vị thánh vĩ đại”.
Cuộc sống chỉ có giá trị khi trao ban, trao ban trong tình yêu, trong sự thật, trao ban cho người khác, trong cuộc sống hàng ngày, trong gia đình. Hãy luôn cho đi. Nếu người ta sống ích kỷ hưởng thụ như nhà vua với sự hư hỏng hay người phụ nữ với lòng thù hận, hay cô gái – vị thành niên, chưa ý thức đủ, – với sự phù phiếm của mình, thì sự sống sẽ chết đi, héo tàn, và vô dụng.
Gioan đã trao tặng cuộc sống của mình: “tôi phải nhỏ lại để thiên hạ có thể nghe và nhìn thấy Thiên Chúa, bởi vì Người tỏ lộ chính mình.
Hãy mở lòng, Chúa phán với chúng ta nơi những hình này
Hãy nhớ đến hình ảnh của bốn nhân vật này: ông vua hư hỏng, người phụ nữ chỉ biết thù ghét, một cô gái phù phiếm chưa ý thức về điều gì, và về vị ngôn sứ bị chặt đầu trong nhà giam. Hãy nhìn vào đó, và mỗi người hãy mở lòng để Chúa nói với mình về điều đó.
Trần Đỉnh, SJ
(VaticanNews 08.02.2019)