Chiều thứ tư lễ tro 6-3-2019, ĐTC đã chủ sự thánh lễ khai mạc mùa chay thánh, với nghi thức xức tro tại Đền thờ Thánh nữ Sabina ở Roma. Ngài kêu gọi các tín hữu từ bỏ cuộc sống hào nhoáng bên ngoài và lòng quyến luyến của cải.
Đoàn rước thống hối
Từ Vatican ĐTC đã đến Nhà thờ Thánh Anselmo của dòng Biển Đức, và từ đây lúc 4 giờ rưỡi ngài chủ sự cuộc rước thống hối tới đền thờ Thánh nữ Sabina của dòng Đa Minh trên đồi Aventino ở Roma.
Đi trong đoàn rước với ĐTC, có hàng chục HY, GM, đông đảo tu sĩ dòng Biển Đức và Đa Minh, trong đó có 2 vị Bề trên Tổng quyền của 2 dòng liên hệ. Trên quãng đường dài 500 mét, các vị vừa đi vừa hát kinh cầu các thánh, và thánh ca thống hối.
Tại Vương cung Thánh Đường thánh nữ Sabina, có từ thế kỷ thứ 5, ĐTC đã chủ sự thánh lễ đồng tế với nghi thức xức tro, cùng với các Hồng Y và Giám Mục, trước sự tham dự của linh mục tu sĩ nam nữ và giáo dân, đặc biệt là các vị lãnh đạo Hội Hiệp sĩ Malta.
Bài giảng thánh lễ
Trong bài giảng Thánh lễ, ĐTC nhắc đến lời Chúa mời gọi các tín hữu hãy quay trở về cùng Chúa và ngài đặc biệt giải thích ý nghĩa việc bỏ tro trên đầu rằng:
Ý nghĩa việc bỏ tro trên đầu
”Đây là một dấu hiệu làm cho chúng ta nghĩ đến điều chúng ta đang có trong đầu. Những tư tưởng của chúng ta thường chạy theo những sự chóng qua, đi rồi đến. Một lớp tro mỏng chúng ta chịu là để nói với chúng ta, một cách tế nhị và thực tế, rằng bao nhiêu điều mà ngươi đang có trong đầu, điều mà ngươi đang chạy theo và làm cho ngươi vất vả, sẽ chẳng còn lại gì cả. Dù ngươi có cơ cực đến đâu đi nữa, ngươi sẽ chẳng mang theo được giàu sang nào từ cuộc sống. Những thực tại trần thế sẽ biến tan, như tro bay theo chiều gió. Những của cải là tạm bợ, quyền lực qua đi, thành công tàn lụi. Thứ văn hóa hào nhoáng bên ngoài đang thịnh hành ngày nay làm cho người ta sống cho những thứ chóng qua, đó thực là một sự lường gạt lớn. Vì nó như một ngọn lửa: cháy xong, nó chỉ còn lại tro”.
Mùa chay giải thoát ảo tưởng chạy theo tro bụi
Từ nhận xét đó, ĐTC nhắc nhở rằng: ”Mùa chay là mùa để giải thoát chúng ta khỏi ảo tưởng cuộc sống chạy theo tro bụi. Mùa chay là tái khám phá rằng chúng ta được tạo thành cho ngọn lửa nồng cháy mãi mãi, chứ không phải cho thứ tro tắt ngúm ngay; chúng ta được tạo thành cho Thiên Chúa, chứ không phải cho thế gian; cho cuộc sống vĩnh cửu trên Trời, chứ không phải cho sự lường gạt dưới đất này; cho tự do của con cái, chứ không phải để làm nô lệ sự vật. Ngày hôm nay, chúng ta có thể tự hỏi: tôi đứng về phía nào? Tôi sống cho lửa hay là cho tro bụi?”
3 hoạt động nòng cốt của mùa chay: làm phúc, cầu nguyện và chay tịnh
ĐTC nói thêm rằng: ”Trong cuộc hành trình trở về điều nòng cốt là Mùa Chay, Tin Mừng đề nghị với chúng ta 3 giai đoạn mà Chúa yêu cầu chúng ta trải qua, không chút giả hình, giả bộ, đó là: làm phúc, cầu nguyện và chay tịnh. 3 thứ này để làm gì? Thưa làm phúc, cầu nguyện và chay tịnh đưa chúng ta trở lại 3 thực tại duy nhất không tan biến.
”Kinh nguyện tái liên kết chúng ta với Thiên Chúa; đức bác ái liên kết chúng ta với tha nhân; chay tịnh liên kết chúng ta với bản thân. Thiên Chúa, anh chị em, và cuộc sống của tôi: đó là những thực tại sẽ không tan biến trong hư hô và cần phải đầu tư vào đó.
”Vì thế, Mùa Chay mời gọi chúng ta hướng nhìn lên Cao, nhờ kinh nguyện, giải thoát chúng ta khỏi cuộc sống theo chiều ngang, phẳng lỳ, nơi ta tìm được thời gian cho cái tôi mà quên đi Thiên Chúa.. Mùa chay mời chúng ta nhìn đến tha nhân, qua đức bác ái, giải thoát khỏi sự phù phiếm của sở hữu, khỏi ý nghĩ mọi sự là tốt đẹp nếu chúng tốt đẹp cho tôi. Sau cùng, mùa chay mời gọi chúng ta hãy nhìn vào bên trong tâm hồn mình, nhờ chay tịnh, giải thoát khỏi sự quyến luyến sự vật, khỏi tinh thần trần tục làm cho tâm hồn bị mê hoặc. Cầu nguyện, bác ái, chay tịnh, đó là 3 sự đầu tư để đạt được kho tàng bền vững.”
Nghi thức bỏ tro
Trong nghi thức sau bài giảng, ĐHY Jozef Tomko, 95 tuổi người Slovak, nguyên Tổng trưởng Bộ truyền giáo, có nhà thờ hiệu tòa là Đền thờ thánh nữ Sabina, đã bỏ tro trên đầu ĐTC, trước khi ngài bỏ tro cho các Hồng y và một số tín hữu, trong khi 12 LM Đa Minh và Biển Đức bỏ tro trên đầu các tín hữu hiện diện. (SD 6-3-2019)
Trần Đức Anh OP
(VaticanNews 06.03.2019)