ROMA. Sáng ngày 19-3-2018, ĐTC Phanxicô đã khai mạc tiền Thượng HĐGM thế giới về giới trẻ, trước sự tham dự của hơn 300 đại biểu giới trẻ đến từ nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
19-3-2018 cũng là ngày kỷ niệm đúng 5 năm ĐTC khai mạc sứ vụ chủ chăn Giáo Hội hoàn vũ.
Tiền Thượng HĐGM tiến hành từ ngày 19 đến 24-3-2018 tại Giáo Hoàng Học Viện ”Mẹ Giáo Hội” thuộc Con đường Tân Dự Tòng ở Roma, với mục đích góp ý với các nghị phụ sẽ nhóm họp Thượng HĐGM thế giới kỳ thứ 15 tại Vatican từ ngày 3 đến 28-10 năm nay về đề tài ”Đức tin, người trẻ và sự phân định ơn gọi”.
Chính ĐTC, khi thông báo Tiền Thượng HĐGM này vào cuối buổi tiếp kiến chung thứ tư, 4-10 năm ngoái (2017) đã nói: ”Với con đường này, Giáo Hội muốn đặt mình lắng nghe tiếng nói, sự nhạy cảm, đức tin và cả những nghi ngờ, phê bình của người trẻ – chúng ta phải lắng nghe người trẻ! Vì thế, những kết luận của khóa họp tiền THĐGM này sẽ được chuyển tới các nghị phụ”.
Trong quá khứ, cũng đã có những khóa họp tiền Thượng HĐGM, ví dụ để chuẩn bị Công nghị các GM thế giới kỳ 7 hồi năm 1987, về ơn gọi và sứ mạng của giáo dân trong Giáo Hội và trên thế giới, hoặc trước Thượng HĐGM đặc biệt kỳ I về Âu châu hồi năm 1991, nhưng đúng ra đó là những hội nghị, trong khi tiền Thượng HĐGM về giới trẻ khai mạc hôm qua với hình thức như hiện nay thực là điều mới mẻ, theo nhận xét của ĐHY Lorenzo Baldisseri, Tổng thư ký Thượng HĐGM.
Các HĐGM thế giới cử đại diện trẻ đến tham dự, có nơi cử 5 người như Ấn độ, có nơi cử 3 người như Pháp và Hoa Kỳ. Trong các thành phần ấy cũng có các tu sĩ nam nữ trẻ và chủng sinh, hoặc những người thuộc các phong trào và hội đoàn của Giáo Hội. Ngoài ra cũng có đại diện của các Giáo Hội Kitô anh em và tôn giáo khác, giới học đường, đại học, văn hóa, lao động, thể thao, nghệ thuật, các bạn trẻ thiện nguyện, giới trẻ ở những môi trường ngoại ô, sau cùng là các chuyên gia, các nhà giáo dục và đào tạo. ĐHY Baldisseri cho biết cũng có cả những người Kitô không Công Giáo, tín đồ đạo khác và cả người không tín ngưỡng.
Riêng ĐTC Phanxicô, ngài đã mời hai bạn trẻ, một nam và một nữ, thuộc Trung tâm Italia về liên đới của cha Mario Picchi ở Italia. Hai bạn trẻ này mang theo kinh nghiệm của nhiều người trẻ đồng lứa tuổi đã quyết định rời bỏ con đường nghiện ngập để tiến vào con đường hồi sinh. ĐTC đã từng dành một buổi chiều thứ 6 trong năm thánh Lòng Thương Xót, để viếng thăm các bạn trẻ thuộc trung tâm thánh Carlo của cha Picchi ở Castel Gandolfo.
Chào thăm
Lúc 9 giờ sáng 19-3-2018 ĐTC đến Học viện Mẹ Giáo Hội là chủng viện của Con đường Tân Dự Tòng cách Vatican khoảng 5 cây số. Tại Hội trường của Học viện, trên bàn chủ tọa, cạnh ĐTC còn có ĐHY Lorenzo Baldisseri Tổng thư ký Thượng HĐGM, ĐHY Farell, Bộ trưởng Bộ giáo dân, gia đình và sự sống. Sau bài hợp ca chào mừng, một thiếu nữ người Pakistan đã xướng kinh Lạy Cha bằng tiếng Urdu, ĐHY Baldisseri đã đại diện các bạn trẻ quốc tế chào ĐTC và cám ơn ngài đã triệu tập Thượng HĐGM về giới trẻ và muốn có khóa họp tiền Thượng HĐGM này để lắng nghe người trẻ, như một giai đoạn cuối trước khi các GM nhóm họp. Khóa họp này cũng được các bạn trẻ thế giới theo dõi, tham dự qua 15 ngàn mạng xã hội. ĐHY cũng chúc mừng ĐTC nhân kỷ niệm 5 năm khai mạc sứ vụ Phêrô của ngài.
Diễn văn khai mạc của ĐTC
Về phần ĐTC, sau khi cám ơn và chào thăm các bạn trẻ từ các nơi tựu về đây, ngài đề cao tầm quan trọng của việc lắng nghe người trẻ, ơn Chúa gọi, và ngài mời gọi họ hãy phát biểu trong tự do những ý kiến trong tuần gặp gỡ này. Ngài nói:
”Các bạn được mời như những đại diện giới trẻ thế giới vì sự đóng góp của các bạn không thể thiếu được. Chúng tôi cần các bạn để chuẩn bị Thượng Hội đồng sẽ tập hợp các GM về đề tài ”Người trẻ, đức tin và sự phân định ơn gọi”. Trong lịch sử Giáo Hội, cũng như trong nhiều giai thoại Kinh Thánh, Thiên Chúa đã nhiều lần nói qua người trẻ: ví dụ tôi nghĩ đến Samuel, David và Daniel. Nói một cách tương ứng, tôi tin rằng trong những ngày này Chúa cũng sẽ nói qua các bạn.
- Quá nhiều khi người ta nói về người trẻ mà không gọi hỏi họ. Cả những phân tích tốt nhất về thế giới người trẻ, tuy hữu ích, nhưng không thay thế sự cần thiết của cuộc gặp gỡ diện đối diện. Có người nghĩ rằng giữ các bạn ở một khoảng cách an toàn thì dễ hơn, để không bị các bạn khiêu khích. Nhưng nếu chỉ trao đổi vài sứ điệp ngắn hoặc chia sẻ những hình ảnh dễ thương thì không đủ. Cần phải coi trọng người trẻ! Tôi thấy dường như chúng ta đang bị một thứ văn hóa bao quanh: một đàng người ta tôn thờ tuổi trẻ, tìm cách làm cho nó không bao giờ qua đi, nhưng đàng khác họ lại gạt bỏ bao nhiêu người trẻ, không để họ nắm giữ vai chính. Nhiều khi các bạn bị gạt ra ngoài lề cuộc sống công cộng và các bạn phải xin xỏ những công việc không bảo đảm cho các bạn một tương lai. Quá nhiều khi các bạn bị bỏ rơi một mình.
Trong Giáo Hội không được làm như vậy. Tin Mừng yêu cầu chúng ta điều đó: sứ điệp của Chúa về sự gần gũi mời gọi chúng ta hãy gặp gỡ và đối chiếu với nhau, đón nhận và yêu mến nhau thực sự, đồng hành với nhau và chia sẻ mà không sợ hãi. Khóa họp tiền thượng HĐGM này muốn là dấu chỉ nói lên một cái gì to lớn, đó là Giáo Hội muốn lắng nghe tất cả các bạn trẻ, không loại trừ một ai.
- Thượng HĐGM tới đây muốn phát triển những điều kiện để người trẻ được đồng hành một cách hăng say và với khả năng thích hợp, trong việc phân định ơn gọi, nghĩa là ”nhận ra và đón nhận tiếng gọi yêu thương và sống sung mãn” (Tài liệu chuẩn bị, dẫn nhập). Xác tín căn bản là: Thiên Chúa yêu thương mỗi người và Ngài đích thân gọi từng người. Đó là một món quà làm cho chúng ta tràn đây vui mừng khi khám phá ra nó (Xc Mt 13,44-46). Các bạn hãy chắc chắn điều này: Thiên Chúa tín nhiệm các bạn, yêu thương và gọi các bạn. Về phía Chúa, Ngài sẽ không kém, vì Ngài trung tín và thực sự tin tưởng các bạn. Ngài gửi đến các bạn câu hỏi như xưa kia Ngài đã hỏi các môn đệ đầu tiên: Các anh tìm gì thế? (Ga 1,38). Chúa mời gọi các bạn chia sẻ sự tìm kiếm cuộc sống với Ngài, đồng hành với Ngài. Và chúng tôi, trong tư cách là Giáo Hội, cũng làm như vậy, vì chúng tôi chỉ có thể hăng say chia sẻ sự tìm kiếm niềm vui đích thực của mỗi người, và chúng ta không thể giữ riêng cho mình Đấng đã thay đổi cuộc sống chúng tôi là Chúa Giêsu. Những người đồng lứa với các bạn và những thân hữu của các bạn, tuy không biết Chúa, nhưng cũng đang đợi chờ Chúa và lời loan báo ơn cứu độ của Ngài.
- Thượng HĐGM sắp tới cũng sẽ là một lời kêu gọi gửi đến Giáo Hội, để tái khám phá một năng động trẻ trung được đổi mới. Tôi đã đọc được một số điện thư về bản câu hỏi được Văn phòng Tổng thư ký Thượng HĐGM đưa lên mạng và tôi có ấn tượng mạnh vì lời kêu gọi mà một số bạn trẻ để lại, họ yêu cầu người lớn hãy gần gũi và giúp họ trong những chọn lựa quan trọng.
Một thiếu nữ đã nhận xét rằng những người trẻ thiếu những điểm tham chiếu và không ai thúc đẩy họ khởi động những năng lực mà họ có. Rồi bên cạnh những khía cạnh tích cực của thế giới người trẻ, thiếu nữ ấy cũng nhấn mạnh những nguy hiểm, trong đó có rượu, ma túy, tính dục được dùng một thứ đồ tiêu thụ. Và thiếu nữ ấy kết luận như một tiếng kêu: ”Xin giúp thế giới người trẻ chúng con ngày càng bị suy sụp”. Tôi không biết thế giới người trẻ ngày càng sụp đổ hay không, nhưng tôi thấy tiếng kêu của thiếu nữ ấy chân thành và đòi được chú ý. Cả trong Giáo Hội chúng ta phải học những cách thức mới để hiện diện và gần gũi. Về vấn đề này, một bạn trẻ đã hăng hái kể lại sự tham gia của anh vào một số cuộc gặp gỡ với những lời này: ”Điều quan trọng nhất là sự hiện diện của các tu sĩ giữa người trẻ chúng con như những người bạn lắng nghe chúng con, biết và khuyên bảo chúng con”.
”Tôi nghĩ đến sứ điệp tuyệt vời của Công đồng chung Vatican 2 gửi người trẻ. Ngày nay sứ điệp ấy cũng là một khích lệ chiến đấu chống lại mọi thứ ích kỷ và can đảm xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Đó là một lời mời gọi tìm kiếm những con người mới và táo tạo, tin tưởng đi theo, mắt luôn hướng nhìn về Chúa Giêsu, cởi mở đối với Chúa Thánh Linh, để trẻ trung hóa chính khuôn mặt của Giáo Hội. Vì trong Chúa Giêsu và trong Thánh Linh Giáo Hội tìm được sức mạnh để luôn đổi mới, thực hiệm một sự kiểm điểm cuộc sống về cách thức sống, xin lỗi về những mong manh yếu đuối và thiếu sót của mình, không ngại dùng nghị lực để phục vụ mọi người, với ý hướng duy nhất là trung thành với sứ mạng mà Chúa đã ủy thác cho, đó là sống và loan báo Tin Mừng.
- Các bạn trẻ thân mến, con tim của Giáo Hội trẻ trung chính vì Tin Mừng như nhựa sống liên tục tái sinh. Các bạn có nhiệm vụ ngoan ngoãn và cộng tác vào sự phong phú ấy. Chúng ta cũng hãy làm như vậy trong hành trình Thượng HĐGM này, nghĩ tới thực tại giới trẻ toàn thế giới. Chúng ta cần phục hồi niềm hăng say của đức tin và sự thích thú tìm kiếm. Chúng ta cần tìm lại trong Chúa sức mạnh trỗi dậy từ những thất bại, tiến bước, củng cố niềm tín thác nơi tương lai. Và chúng ta cần dám đi những con đường mới, dù điều đó có những rủi ro. Cần liều, vì tình yêu phải biết liều; nếu không liều, thì người trẻ sẽ trở thành người già, và cả Giáo Hội cũng già theo. Vì thế chúng tôi cần các bạn trẻ, là những viên đá sống động của một Giáo Hội có khuôn mặt trẻ trung, không son phấn: không phải một sự trẻ trung giả tạo, nhưng được đổi mới từ bên trong. Và các bạn thách thức chúng tôi ra khỏi lập luận ”từ trước đến giờ vẫn làm như vậy” để ở lại trong Truyền Thống chân thực với tinh thần sáng tạo.
Và ĐTC kết luận rằng ”Để có cùng làn sóng với các thế hệ trẻ, cần có một cuộc đối thoại khẩn trương. Vì thế tôi mời gọi các bạn trong tuần này hãy thẳng thắn bày tỏ một cách hoàn toàn tự do. Các bạn giữ vai chính và điều quan trọng là các bạn hãy nói một cách cởi mở. Tôi cam đoan rằng sự đóng góp của các bạn sẽ được coi trọng. Ngay từ bây giờ tôi cám ơn các bản và xin các bạn đừng quên cầu nguyện cho tôi”.
Chứng từ 5 châu
Sau bài diễn văn khai mạc của ĐTC, mọi người đã nghe chứng từ của 5 bạn trẻ đại diện 5 châu lục nói về châu của mình. Anh Cao Hữu Minh Trí, bằng tiếng Anh, trình bày về tình hình Á châu với các vấn đề tại đại lục này. Anh có nhắc tới sự kiện nhiều người trẻ ngày nay sẵn sàng phí phạm thời giờ trong việc xử dụng máy vi tính, điện thoại thông minh và tablet một cách vô ích. Có khoảng cách rất lớn trong tương quan giữa các bạn hữu trong một nhóm, các thành phần giá đình, vì ”có một sự imlặng đáng sợ” trong mỗi cuộc gặp gỡ hoặc hội họp, trong đó mỗi người đều bận rộn sử dụng mạng xã hội, chơi games hoặc làm việc khác….
Sau nửa giờ giải lao, mọi người đã tái nhóm khoáng đại lúc 11 giờ, và có cuộc đối thoại giữa ĐTC và cử tọa. Một vài bạn trẻ sẽ đặt cầu hỏi và ngài trả lời.
Tiếp đến có phần trình bày nội dung khóa họp và ĐTC giã từ Học viện lúc 12 giờ rưỡi trưa để trở về Vatican.
Sau khi kết thúc 5 ngày Tiền Thượng HĐGM, các bạn trẻ sẽ tham dự thánh lễ Chúa nhật lễ lá 25-3 tại Quảng trường Thánh Phêrô, cũng là Ngày Quốc tế giới trẻ ở cấp giáo phận.
(G. Trần Đức Anh OP, RadioVaticana 19.03.2018)