Giáo lý về thói xấu và nhân đức (27.12.2023): Bài 1 – Gìn giữ trái tim

Đức Thánh Cha Tiếp Kiến Chung

GIÁO LÝ VỀ THÓI XẤU VÀ NHÂN ĐỨC

Bài 1: GÌN GIỮ TRÁI TIM

Trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ Tư hằng tuần vào ngày 27/12, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bắt đầu loạt bài giáo lý mới về thói xấu và nhân đức với bài đầu tiên về “gìn giữ trái tim”. Mở đầu bài giáo lý, như thường lệ, là bài đọc Kinh Thánh, được trích từ Tin Mừng theo thánh Marcô (Mc 7,14-15.21):

Đức Giê-su  gọi đám đông lại mà bảo : “Xin mọi người nghe tôi nói đây, và hiểu cho rõ : Không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế được ; nhưng chính cái từ con người xuất ra, là cái làm cho con người ra ô uế. Vì từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu.”

Bài giáo lý của Đức Thánh Cha:

Anh chị em thân mến, chào anh chị em!

Hôm nay tôi muốn giới thiệu một loạt bài giáo lý mới về chủ đề các thói xấu và nhân đức. Và chúng ta có thể khởi đi từ đầu Kinh thánh, trong đó sách Sáng thế, qua câu chuyện về nguyên tổ, trình bày cách thế của sự ác và của cám dỗ. Chúng ta nghĩ đến Thiên đàng ở trần thế này. Trong bức tranh bình dị mà Vườn Địa Đàng thể hiện, một nhân vật xuất hiện như biểu tượng của sự cám dỗ: con rắn, nhân vật cám dỗ. Rắn là một loài động vật quỷ quyệt: nó di chuyển chậm rãi, bò trên mặt đất và đôi khi người ta thậm chí không nhận thấy sự hiện diện của nó – nó âm thầm, vì nó nguỵ trang trùng với môi trường. Do đó, đây là lý do tại sao nó nguy hiểm.

Khi bắt đầu đối thoại với Adam và Eva, con rắn chứng tỏ rằng nó cũng là một nhà biện chứng tinh tế. Nó bắt chuyện với kiểu ngồi lê đôi mách xấu xa, với một câu hỏi tinh quái: “Có đúng là Chúa đã dạy: Các ngươi không được ăn bất kỳ cây nào trong vườn không?” (St 3,1). Câu này sai: Trên thực tế, Thiên Chúa đã ban cho con người mọi trái cây trong vườn, ngoại trừ trái của một loại cây cụ thể: cây biết điều thiện và điều ác. Sự cấm đoán này không nhằm mục đích cấm con người sử dụng lý trí, như đôi khi bị hiểu sai, mà là thước đo của sự khôn ngoan. Như muốn nói: hãy nhận ra giới hạn, đừng tưởng mình là chủ nhân của mọi thứ, vì kiêu ngạo là khởi đầu của mọi điều xấu. Như thế, Thiên Chúa đặt nguyên tổ làm người cai quản và bảo vệ công trình sáng tạo, nhưng muốn giữ họ khỏi sự tự cho mình là toàn năng, biến mình thành chủ nhân của thiện và ác, vốn là một cám dỗ, ngay cả cám dỗ trong thời đại chúng ta. Đây là cạm bẫy nguy hiểm nhất đối với trái tim con người.

Như chúng ta biết, Adam và Eva đã không thể cưỡng lại sự cám dỗ của con rắn. Ý tưởng về một vị Chúa không tốt lành, muốn bắt họ phải phục tùng, len lỏi vào tâm trí họ: từ đó mà mọi thứ sụp đổ.

Với những câu chuyện này, Kinh Thánh giải thích cho chúng ta rằng cái ác không bắt đầu trong con người với một phát dội ầm, với một hành động xuất hiện rõ ràng, nhưng sự dữ bắt đầu từ trước rất lâu, khi người ta bắt đầu tương tác với nó, đung đưa nó trong trí tưởng tượng và suy nghĩ, rồi kết thúc bằng việc bị mắc bẫy bởi những lời xu nịnh của nó. Vụ sát hại Abel không bắt đầu bằng một hòn đá ném vào người nhưng bằng mối hận thù mà Cain khổ sở nuôi dưỡng trong lòng, khiến anh trở thành một con quái vật trong chính mình. Ngay cả trong trường hợp này, những lời khuyên của Chúa cũng vô ích.

Anh chị em thân mến, với ma quỷ thì đừng bao giờ đối thoại. Đừng bao giờ nên tranh luận với ma quỷ. Chúa Giêsu đã không bao giờ đối thoại với ma quỷ; Người đã đuổi nó đi. Và khi ở trong sa mạc, với cám dỗ, Chúa đã không trả lời nó bằng cách đối thoại; nhưng Người đơn giản trả lời nó bằng Kinh Thánh, với Lời Chúa. Anh chị em hãy chú ý: ma quỷ là kẻ dụ dỗ. Đừng bao giờ đối thoại với nó, bởi vì nó tinh ranh hơn chúng ta và nó muốn chiếm đoạt chúng ta. Khi một cám dỗ đến thì đừng đối thoại, nhưng hãy đóng cửa lại, đóng trái tim của chúng ta lại. Như vậy, chúng ta có thể bảo vệ được sự dụ dỗ này, bởi vì ma quỷ rất xảo quyệt và thông minh. Khi nó tìm cách cám dỗ Chúa Giêsu thì Người đáp lại bằng Kinh Thánh. Khi cám dỗ đến thì hãy đóng cửa lại để gìn giữ trái tim của chúng ta.

Cần phải bảo vệ trái tim mình. Đó là lời khuyên mà chúng ta tìm thấy nơi nhiều tổ phụ, nơi các vị thánh khác nhau. Hãy gìn giữ con tim của mình. Chúng ta hãy xin ơn để học cách gìn giữ con tim. Xin Chúa giúp chúng ta trong việc này. Ai gìn giữ được con tim thì gìn giữ được một kho tàng. Anh chị em thân mến, chúng ta hãy học cách gìn giữ trái tim mình. Xin cảm ơn.

Kết bài giáo lý, Đức Thánh Cha chào các nhóm ngôn ngữ được dùng trong buổi tiếp kiến. Ngài khuyến khích các tín hữu để ý canh giữ con tim của mình. Và trước thềm năm mới, Đức Thánh Cha chúc mọi người một năm mới bình an và tràn đầy phúc lành của Thiên Chúa.

Cuối buổi tiếp kiến, mọi người cùng đọc Kinh Lạy Cha bằng tiếng Latinh và Đức Thánh Cha ban phép lành cho tất cả mọi người.

Nguồn: vaticannews.va/vi