Mười lăm thế kỷ sau khi được Hoàng đế Justinianus tái thiết, nhà thờ Chúa Giáng sinh đã không hề mất đi vẻ huy hoàng lộng lẫy. Mỗi năm có hơn hai triệu khách hành hương và khách du lịch đã đến và bước qua khung cửa hẹp dẫn vào nhà thờ để khám phá kho tàng ẩn giấu tại nơi mà từ thế kỷ thứ hai đã được công nhận là nơi sinh của Chúa Giêsu. Và sắp tới đây họ sẽ được chiêm ngưỡng các bức tranh khảm chưa từng được trưng bày cho công chúng từ hàng trăm năm nay.Bị hư hỏng do một trận hoả hoạn hồi thế kỷ thứ sáu, và bị thời gian và các sự kiện bào mòn, những tảng đá ở Nhà thờ Chúa Giáng sinh đã xuống cấp qua nhiều thế kỷ, đến mức vào năm 2009, chính quyền Palestine đã có một quyết định quan trọng: tìm các khoản ngân quỹ cần thiết để trùng tu Nhà thờ này, mặc dù chi phí ước tính lên đến hơn 18 triệu euro.
Phục hồi các bích hoạ
Được sự giúp đỡ của ba Giáo hội chịu trách nhiệm về Thánh Địa: Giáo hội Latinh, Giáo hội Armenia và Giáo hội Chính thống giáo, một “Uỷ ban Trùng tu Nhà thờ Chúa Giáng sinh” được thành lập năm 2013. Trong giai đoạn đầu của dự án, nhóm Piacenticủa Italia, chuyên trùng tu các công trình cổ, đã dành toàn bộ thời gian hơn hai năm để phục hồi phần mái và cửa sổ.
Đến hôm nay, Ibrahim Abedrabbo, kỹ sư giám sát toàn bộ công trình, không giấu được niềm vui của mình. Ông nói: “Phần lớn công việc đã xong. Bây giờ chúng tôi tính đến các chi tiết”. Ông đang ngồi trên giàn giáo mà, trong vài tuần nữa, sẽ tiếp tục che mất một phần lớn của mảng trần ở gian trung tâm. Khi được gỡ bỏ, mọi người sẽ được chiêm ngưỡng bảy thiên thần trong bức bích hoạ của hoạ sĩ Basilius người Syria, được vẽ hồi thế kỷ 12. Ông Ibrahim Abedrabbo vui mừng cho biết: “Ban đầu, có 12 bức bích hoạ. Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể phục hồi sáu bức, nhưng may mắn thay, các nghiên cứu của chúng tôi đã giúp khám phá thêm một bức nữa”.
Có hơn 30 đơn vị tài trợ cho việc trùng tu
Trong 5 năm trùng tu, không phải lúc nào công việc cũng đơn giản. Trước hết là giữa ba Giáo hội. Theo hiệp ước Berlin được ký vào năm 1878, mỗi Giáo hội có những nghĩa vụ cụ thể phải đảm trách để bảo đảm hoạt động của nơi thánh được diễn ra tốt đẹp, và trong lịch sử, người ta không còn tính được những xung đột xảy ra do việc có tới ba Giáo hội cùng đứng đầu. Chẳng hạn vào năm 2014, một trận hoả hoạn trong hang đã làm hư hỏng lối vào Nhà thờ. Ba năm sau, chẳng có gì được thực hiện, vì thiếu sự thoả thuận.
Một vấn đề khác là việc gây quỹ. Các quốc gia, các tổ chức tôn giáo hoặc các nhóm tư nhân, tổng cộng hơn 30 đơn vị, đã tài trợ cho việc trùng tu. Nhưng đối với giai đoạn tiếp theo của công trình là phục hồi các bức tranh khảm trên nền nhà, thì vẫn chưa tìm được tài trợ.
Được liệt kê trong danh sách Di sản Thế giới của UNESCO từ năm 2012, Nhà thờ Chúa Giáng sinh và con đường hành hương dẫn đến nhà thờ vẫn nằm trong số 54 địa điểm được tổ chức quốc tế này đưa vào danh sách “Di sản Thế giới gặp nguy cơ”. Một kỹ sư giải thích: “Để thoát khỏi nguy cơ, cần phải có một kế hoạch bảo trì toàn bộ”. Đây là mục tiêu mà việc trùng tu Vương cung thánh đường nay sắp hoàn tất hẳn đã có phần đóng góp rất lớn.
(La Croix)