Tin mừng tình yêu, giữa lương tâm và lề luật

Sứ điệp video của ĐTC Phanxicô gởi cho các tham dự viên Hội Thảo Quốc Tế lần thứ ba của HĐGM Ý về Tông huấn Amoris Laetitia

Thân ái kính chào anh chị em,

Tôi chào mừng tất cả anh chị em, những người đang tham dự Hội Thảo Quốc Tế lần thứ ba về Tông Huấn “Amoris Laetitia“, được triệu tập bởi Văn Phòng Mục Vụ Gia Đình của Hội Đồng Giám Mục Ý.

Chủ đề anh chị em chọn lựa, “Tin Mừng Tình Yêu, giữa lương tâm và lề luật“, có tầm quan trọng rất lớn và có thể soi sáng cho lộ trình mà Giáo Hội Ý đang thực hiện, cũng như đáp ứng cho niềm khát vọng mái ấm gia đình tỏ hiện trong tâm trí của các thế hệ trẻ. Tình yêu giữa người nam và người nữ rõ ràng là một trong những kinh nghiệm nhân loại phong phú nhất. Tình yêu ấy là men của nền văn hoá gặp gỡ và mang lại cho thế giới ngày nay một phương dược xã hội tính. Thật vậy, “thiện ích của gia đình là điều có tính quyết định đối với tương lai của thế giới và Hội Thánh” [1]. Quả thế, gia đình được tạo ra từ hôn nhân sẽ làm trổ sinh những mối tương quan phong phú, và tỏ cho thấy như một phương thuốc hữu hiệu nhất chống lại chủ nghĩa cá nhân đang lan tràn.

Tuy nhiên, trên lộ trình của tình yêu vợ chồng và đời sống gia đình có những tình huống đòi hỏi những lựa chọn hết sức khó khăn và phải chọn lựa sao cho đúng đắn. Đôi khi trong thực tế gia đình xảy ra những vướng mắc cụ thể phải đối diện bằng lương tâm thận trọng của mỗi người. Điều quan trọng là những đôi vợ chồng và những bậc cha mẹ không bị bỏ rơi một mình, nhưng luôn được đồng hành trong sự dấn thân của họ để sống Tin Mừng giữa thực tế cuộc đời. Mặt khác, chúng ta biết rằng “Chúng ta được mời gọi để đào tạo các lương tâm chứ không thay thế các lương tâm” [2].

Thế giới ngày nay đang có nguy cơ nhầm lẫn về tính ưu tiên của lương tâm, điều vốn luôn được tôn trọng, với quyền tự do độc đoán của cá nhân đối với các mối tương quan họ đang sống.

Như tôi đã nói gần đây với Hàn Lâm Viện Giáo Hoàng về Sự Sống, “Có người nói đến cả việc sùng bái bản thân, nghĩa là sự tôn thờ cái tôi, trên bàn thờ của sự sùng bái này người ta hiến tế mọi thứ, ngay cả những tình cảm nhân loại cao quý nhất. Viễn cảnh này không phải là vô hại: nó hình thành nên những chủ thể mải mê chiêm ngắm mình trong gương, đến nỗi không còn khả năng hướng mắt nhìn về tha nhân và thế giới. Sự lan truyền thái độ này gây ra những hậu quả hết sức nghiêm trọng cho mọi thứ tình cảm và các mối tương quan trong cuộc sống” [3]. Nó là một thứ “ô nhiễm” gặm nhấm tinh thần và làm u mê trí năng và con tim, bằng cách tạo ra những ảo tưởng sai lạc.

Trong một bài viết của mình về đề tài lương tâm, Romano Guardini đã chỉ ra con đường tìm kiếm điều thiện hảo đích thực: “Từ cõi ngục tù nơi chính bản thân mình, tôi chỉ có thể được giải thoát nếu tôi tìm thấy một điểm tựa, điểm tựa này không thể là cái tôi của tôi, nhưng đến từ trên cao, vượt trên tôi. Điểm tựa ấy là một điều gì đó vững chắc và hữu hiệu củng cố tôi tự nội tâm. Và ở đây chúng ta đạt đến điều cốt lõi […] nghĩa là đạt đến thực tại tôn giáo. Điều thiện hảo này […] là một thực tại sống động […] Đó là sự viên mãn của các giá trị đến từ chính Thiên Chúa Hằng Sống” [4].

Trong thẳm sâu của mỗi người có một chỗ, nơi đó Mầu Nhiệm tỏ rạng và soi sáng cho con người bằng cách làm cho họ trở thành người chủ đạo của lịch sử cuộc đời mình. Công Đồng Vaticanô II nhắc nhớ rằng lương tâm là “nơi thẳm sâu thầm kín, là cung thánh của lòng người, nơi đây chỉ còn một mình con người với Thiên Chúa, Đấng đang lên tiếng trong thâm tâm con người” [5]. Trách nhiệm của mỗi Kitô hữu là phải canh phòng sao cho ngôi “nhà tạm” này không thiếu vắng ân sủng của Thiên Chúa, ân sủng vốn soi sáng và củng cố tình yêu vợ chồng cũng như sứ mạng làm cha mẹ. Ân sủng đổ đầy “cái chum” của những trái tim phàm nhân một năng lực trao hiến phi thường. Năng lực trao hiến này sẽ tái diễn phép lạ tiệc cưới Cana cho các gia đình ngày nay.  

Với việc giải thích đoạn Tin Mừng này, tôi có thể nói rằng: “Khi biến đổi nước trong các chum dùng vào việc thanh tẩy theo thói tục của người Do Thái (Ga 2, 6), Chúa Giêsu đã thực hiện một dấu chỉ hùng hồn: Ngài biến đổi Luật của Môsê thành Tin Mừng mang lại niềm vui” [6]. Đặc biệt, Chúa Giêsu đã chỉ ra phương dược của lòng thương xót, giúp chữa lành những trái tim cứng cỏi, thanh luyện các mối tương quan giữa chồng và vợ, cũng như giữa cha mẹ và con cái.

Anh chị em thân mến,

Tôi gửi đến anh chị em những lời cầu chúc tốt đẹp của tôi cho công việc của anh chị em trong Hội Thảo lần này. Ước chi cuộc Hội Thảo này có thể giúp cho Giáo Hội tại Ý thấm nhuần và phát triển những nội dung cũng như phương cách của Tông Huấn “Amoris Laetitia“. Ước gì cuộc Hội Thảo này có thể góp phần vào việc đào tạo những linh hoạt viên cho các nhóm gia đình tại các giáo xứ, trong các hiệp hội, trong các phong trào. Ước gì cuộc Hội Thảo này nâng đỡ cuộc hành trình của biết bao gia đình, bằng cách giúp họ sống niềm vui Tin Mừng và trở thành những “tế bào” năng động trong cộng đồng. 

Tôi ưu ái ban phép lành cho anh chị em, và xin anh chị em cũng cầu nguyện cho tôi.