(Lc 22,50-51)[1]
Tôi làm việc cho một vị thượng tế trong đền thờ của dân Do-thái: đầy tớ. Phục dịch ông chủ đã khá lâu, tôi được liệt vào danh sách những đầy tớ trung thành, hiểu ông và làm ông hài lòng.
Dạo nọ, gần đến ngày lễ Bánh Không Men, cũng gọi là lễ Vượt Qua, ông chủ tôi trở nên bận bịu hơn. Ông dễ bực bội, gương mặt ông căng thẳng hơn ngày thường rất nhiều, nhất là khi có ai đó nhắc đến cái tên ‘Giêsu’ đang “nổi đình nổi đám” trước mặt dân chúng. “Tay đó” là kẻ chuyên phá luật vì ỷ lại vào chút tài lẻ trong việc ăn nói và chữa bệnh cho người khác, ông chủ tôi nói vậy. Mà quả thực, theo tôi thấy, ông Giêsu kia cũng “không phải dạng vừa đâu”, tuy chỉ là con của một người thợ mộc thôi, nhưng nhiều lần ông ta đã khiến ông chủ tôi phải ngậm miệng không đối đáp lại được lời nào, dù trước đó, ông chủ cùng với mấy ông bạn kinh sư đã trưng Lề Luật ra để “phủ đầu”.
Lạ lắm, từ lúc cái ông Giêsu kia xuất hiện, dân chúng – mà nhất là những kẻ nghèo hèn đầu đường xó chợ và phường tội lỗi bặm trợn – ngày càng tung hô và đón nhận ông ta, lại còn xem ông ta là Vua Mới của họ; trong khi đó, ông chủ tôi (và một số người bạn khác của ông trong giới thượng tế và kinh sư) thì lại tìm thấy nơi ông ta đủ điều để buộc tội. Do đám đông dân chúng lúc nào cũng vây quanh và ủng hộ ông ta, nên ông chủ tôi chưa thể ra tay bắt được.
Vừa hay, trong đám mười mấy người đi theo ông Giêsu kia có một kẻ tên là Giuđa, y tìm đến với ông chủ tôi và có ý trao nộp ông Giêsu. Tất nhiên, ông chủ tôi phải trả cho y một món tiền, kể ra thì không nhỏ đâu, đủ để tậu một miếng đất đấy, mà đất đai thời nay đắt đỏ lắm! Y hẹn vào một dịp tối trời sẽ dẫn người của ông chủ tôi đến bắt ông Giêsu kia. Chuyện này phải làm ban đêm, càng tối càng tốt, nếu không dân chúng mà biết được thì hỏng việc. Ông chủ tôi đắc ý lắm.
Thời cơ đã đến, hôm đó trời tối mịt, ông chủ tôi, cùng với các thượng tế khác, đi chung với lãnh binh Đền Thời và kỳ mục đến núi Ôliu, nơi ông Giêsu đang ở với đám môn đệ của mình; tất nhiên, Giuđa là kẻ dẫn đầu vì y biết đường và biết chỗ cụ thể; tôi cũng đi theo với ông chủ. Kỳ này ông Giêsu kia chết chắc!
Lúc chúng tôi đến, có vẻ ông Giêsu và các môn đệ của mình đang nói gì đó với nhau. Thực ra thì do tối trời, chúng tôi cũng chẳng nhận ra mặt mũi ai là thầy ai là trò. Ngay lập tức, Giuđa tiến lại gần một người và hôn người đó. À, thì ra Giêsu là đây. Tôi tiến lại gần hơn để mục kích sự việc rõ hơn. Mấy người khác trong nhóm họ, khi nghe thầy mình bảo “Giuđa ơi! Anh dùng cái hôn mà nộp Con Người sao?” thì hỏi thầy có dùng gươm chém được không. Chưa kịp nghe ông Giêsu trả lời gì thì một người tuốt gươm ra và vung lên.
Trời! Nãy giờ tôi đang đứng cạnh đó nghe ngóng mọi sự, né đâu kịp. Ánh gươm vụt sáng lên trong đêm, tôi chỉ cảm thấy có tiếng gió vụt ngang má phải trước khi nhận ra tai phải của mình đã đứt lìa, máu tuôn thành vệt. Bàng hoàng và đau đớn, tôi kêu rú lên rồi ôm tai quỵ xuống. Trong cơn đau, tôi hơi nghiêng đầu lên, đưa mắt cầu cứu ông chủ tôi đang đứng gần đó, nhưng… mặt ông chủ lạnh như những đồng tiền ông đã ném cho tên Giuđa kia! Những người khác cũng chẳng mảy may đoái hoài gì đến tôi. Phút chốc tôi nhận ra mình thật cô đơn và lạc loài. Đâu có ai thèm để tâm đến tôi. Ngày trước còn được việc, ông chủ còn để ý, giờ lâm cảnh khó khăn tai vạ này, tôi bị bỏ mặc không thương tiếc. Lề luật mà ông chủ tôi vẫn tự hào và lấy làm chuẩn mực để sống có phải đã dạy người ta sự lạnh lùng này chăng? Giờ tôi mới nhận ra, dù ở lâu trong Lề Luật nhưng trong tim của ông chủ tôi không hề có lấy một sự thương cảm nào dành cho người khác, vậy mà tôi cứ tưởng…
Trong khoảnh khắc đau đớn chua cay ấy, khoảnh khắc của những đổ vỡ và thất vọng lớn lao trong tôi, bất ngờ có một bàn tay nhẹ nhàng đặt lên chỗ vết thương nơi tôi đang lấy tay che lại. Sự ấm áp từ bàn tay ấy thuyết phục bàn tay tôi buông rời không che vết thương nữa, nhưng để cho bàn tay kia đụng chạm vào vết thương đang tươm máu của tôi. Ngước nhìn lên, tôi thấy ông Giêsu đang ở trước mặt, tay của ông, chính tay của ông, đang đặt lên chỗ tai bị thương của tôi. Tôi thấy mình rơi trọn vào ánh mắt của ông. Ánh mắt đó không hề là của một kẻ lạnh lùng chuyên phá luật Đền Thờ, càng không phải là của một kẻ ba hoa lợi khẩu chuyên đi sách động dân chúng. Trong ánh mắt đó, tôi nhận thấy mình được đón nhận, được yêu thương dù tôi chỉ là một đứa đầy tớ của một trong những vị thượng tế đang chống đối Người, mà tôi cũng đang ở trong hàng ngũ những kẻ chống đối Người đấy thôi.
Phút chốc tôi nhận ra, trong khi bàn tay của tôi, một bàn tay chẳng cao sang và sạch sẽ gì khi chuyên đi rửa chân cho ông chủ tôi, không thể làm gì cho vết thương của mình, thì bàn tay của Người, bàn tay cho tôi sự ấm áp của tình thương và sự đón nhận, đã chữa lành vết thương của tôi! Tai của tôi lành rồi! Phép lạ đã đến với tôi! Phép lạ từ Người! Nếu trước đó tôi đã nghe thấy biết bao điều buộc tội Người, thì giờ đây, điều tôi nghe thấy là tình thương và quyền năng của Thiên Chúa nơi Người. Tôi nghe thấy lòng mình bừng lên một niềm tin tưởng nhưng cũng trỗi dậy một sự nuối tiếc và hối hận. Tôi hối hận vì trước đây chỉ nghe những lời ông chủ tôi buộc tội Người và đã không can đảm đi nghe Người giảng một lần, để Lời của Người đụng chạm vào lòng tôi như đã đụng chạm vào lòng của những người khác. Tôi nuối tiếc vì đã nghĩ Người là một “tay lang băm”, như lời ông chủ tôi hay nói, mà không can đảm tìm đến với Người để được Người đụng chạm như Người đã đụng chạm và chữa lành bao người khác. Càng hối tiếc, tôi càng thấy tin tưởng. Ánh mắt Người nhìn tôi, tay Người chạm đến và chữa lành tôi; điều đó thắp lên trong tôi một niềm tin. Tôi tin Người!
Đêm đó tôi đã thấy nhiều cái đụng chạm: cái đụng chạm của nụ hôn Giuđa để nộp Người, cái đụng chạm từ những bàn tay của giới giáo quyền trong dân để bắt Người, cái đụng chạm của lưỡi gươm sắt lạnh trên da thịt tôi và đã lấy đi tai phải của tôi,… Nhưng chỉ có sự đụng chạm từ Người mới quý giá: cánh tay Người đặt trên vết thương của tôi và chữa lành tôi, ánh mắt Người ôm trọn tôi vào tình thương và sự đón nhận. Tôi không còn muốn làm đầy tớ cho một vị thượng tế gian trần nào nữa, tôi muốn là đầy tớ của Người!
Trong bóng đêm, người ta đưa Người đi…
Nguyễn Phúc Hoàng Dũng, S.J.
[1] Dù bốn thánh sử đều đề cập đến người đầy tớ này, nhưng bài viết chỉ chọn dựa trên bản văn Luca, đặc biệt là đoạn 22,50-51.
Kỳ tới:GỬI CHO NGƯỜI CHỐI CHÚA