Tại Hội nghị Truyền thông Công giáo diễn ra tại thành phố Baltimore của Hoa Kỳ từ ngày 07 – 09/06/2023, Tiến sĩ Paolo Ruffini – Bộ trưởng Bộ Truyền thông Vatican – đã kêu gọi các nhà truyền thông Công giáo hãy lấy cảm hứng từ sự hiệp nhất và hiệp thông của các môn đệ đầu tiên trong sứ vụ của các ngài.
Lễ Ngũ Tuần hay tháp Babel?
Trong bài phát biểu, Tiến sĩ Ruffini nhắc lại rằng: Hội nghị này diễn ra chỉ vài ngày sau Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống – một sự kiện phá vỡ xiềng xích sợ hãi đã trói buộc các môn đệ sau cái chết của Chúa Giêsu và ban cho các ông quyền năng của Chúa Thánh Thần để loan báo sự Phục Sinh của Chúa cho thế giới.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Ruffini lưu ý, thời đại của chúng ta ngày nay dường như giống nhiều hơn với sự hỗn loạn xảy ra sau khi tháp Babel bị phá hủy, như được kể lại trong sách Sáng Thế trong Kinh thánh (x. St 11,1-9). Ông nói: “Giống như tình trạng mọi người không ai hiểu ai và ai cũng than phiền là mình không được ai hiểu”.
Sự trao tặng chính mình cho nhau trên các phương tiện truyền thông
Do đó, ông kêu gọi các chuyên gia truyền thông Công giáo nên nhớ rằng truyền thông của Giáo hội được sinh ra là để đáp lại lời mời gọi của Chúa Kitô Phục sinh.
Tiến sĩ Ruffini nói: “Nếu chúng ta nhìn vào gốc Latinh của thuật ngữ ‘truyền thông – communication’, chúng ta có thể phát hiện ra rằng nó được kết hợp hai từ: ‘cum – cùng nhau’ và ‘munus – quà tặng’. Điều này nhắc chúng ta rằng, truyền thông trước hết là trao tặng chính chúng ta cho nhau, một sự trao tặng đến từ mối tương quan mà chúng ta thiết lập với nhau.”
Ông nói thêm, tình yêu và lòng trắc ẩn là ngôn ngữ phổ quát giúp các Kitô hữu đầu tiên có thể nhận ra mọi sự và giúp cái nhìn của họ về thế giới trở nên khác biệt và hấp dẫn đối với những người khác, đến mức để lại “một dấu ấn không thể xóa nhòa trên thế giới”.
Ông nói: “Các Kitô hữu tiên khởi ‘đồng tâm nhất trí’ với nhau, và do đó, sự hiệp thông giữa họ cũng làm cho việc truyền thông của họ trở nên sâu sắc hơn, và bắt nguồn từ Thiên Chúa”.
Truyền thông như là sự hiệp thông
Sau đó, Tiến sĩ Ruffini hướng sự chú ý đến những nỗ lực của Giáo hội nhằm truyền thông cách tốt đẹp trong xã hội hiện đại.
Ông mời gọi các chuyên gia truyền thông Công giáo hãy bám vào một từ khác có cùng gốc từ nguyên với từ truyền thông là “hiệp thông – communion”.
“Sự hiệp thông là điều làm cho chúng ta trở thành những bộ phận của cùng một thân thể (x. Rm 12,5). Sự hiệp thông là bí quyết truyền thông của Giáo hội”, ông nói.
Ông lưu ý, nghề báo tốt nhất là không liên quan gì đến việc bán một sản phẩm, mà là mang đến cho con người một mối tương quan và một cơ hội gặp gỡ mọi người với “những câu chuyện độc đáo và đầy ân sủng” của họ.
Tiến sĩ Ruffini nói: “Vì vậy, truyền thông trong Giáo hội có nghĩa là xây dựng lại sự hiệp thông của chúng ta, trao ban chính mình như một phương tiện truyền thông, và làm chứng rằng chúng ta là một”.
Tình yêu phải dẫn dắt tiến bộ công nghệ
Ông bộ trưởng của Bộ Truyền thông – là cơ quan sở hữu trang web Vatican News – tiếp tục xem xét khía cạnh công nghệ của các phương tiện truyền thông hiện đại.
Ông nhắc lại rằng: “công nghệ và mạng xã hội có thể đã biến đổi thế giới của chúng ta trong những năm gần đây”, nhưng lưu ý rằng “chúng ta được mời gọi để hướng dẫn sự tiến bộ công nghệ”.
“Chúng ta phải hướng dẫn công nghệ bằng trái tim, đó là điều làm nên sự độc đáo của trí thông minh của chúng ta, bởi vì sứ mạng của chúng ta được thực hiện không chỉ bằng trí tuệ, hay bằng khả năng kết nối kiến thức mà còn bằng khả năng yêu thương của chúng ta.”
Tiến sĩ Ruffini đã chỉ tay vào tài liệu được phát hành gần đây của Bộ Truyền thông có tựa đề “Hướng tới sự hiện diện tròn đầy – Suy tư mục vụ về việc tham gia mạng xã hội”. Ông cho biết tài liệu này đưa ra một suy tư thần học và mục vụ để giúp hướng dẫn Giáo hội sử dụng và tương tác với các mạng xã hội một cách thận trọng, thay vì chỉ trao quyền biên tập cho các thuật toán của các tập đoàn điều hành mạng xã hội.
Tiến sĩ Ruffini cho biết: “Thuật toán không xem xét đến tính mỏng manh, dễ bị tổn thương. Thế nhưng, tình yêu lại được sinh ra từ sự mỏng manh này, được sinh ra từ việc bị tác động bởi nỗi đau của người khác, bởi cảm xúc của họ. Thiên Chúa cũng đã được nói như thế một cách thi vị: Sự toàn năng của Thiên Chúa, sự hoàn hảo của Ngài không phải là bất khả xâm phạm. Thiên Chúa dễ bị tổn thương: Thiên Chúa khóc, Thiên Chúa đau khổ. Thuật toán thì không.”
Sự sáng tạo của các chuyên gia được thúc đẩy bởi Thánh Thần
Để kết luận, Tiến sĩ Ruffini đã mời các chuyên gia truyền thông Công giáo cần có cái nhìn “vượt lên trên” các khía cạnh kỹ thuật của công nghệ và động lực hướng về thị trường của nó với mục đích đạt được số lượng tương tác và lợi nhuận.
Ông kết luận: “Điều chúng ta cần là sự sáng tạo khiêm tốn và kiên nhẫn của những người không tìm kiếm pháo hoa trong chốc lát, mà là tìm kiếm một mối tương quan trung tín, được thúc đẩy bởi Chúa Thánh Thần, Đấng hiệp nhất chúng ta”.
“Mục tiêu mà truyền thông Công giáo chúng ta phải hướng tới là sự hiệp thông.”
Lm. Phêrô Huỳnh Thế Vinh
Chuyển ngữ từ: vaticannews.va/en (07.06.2023)
Trích Bản tin Hiệp Thông / HĐGMVN, Số 139 (Tháng 01 & 22 năm 2024)